Κατηγορία: Ιστορίες Επιτυχίας

 

Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά: Υιοθετώντας μικρά οικογενειακά αγροκτήματα

Θεσσαλονίκη, Ελλάδα – Το έργο «Υιοθετώντας μικρά οικογενειακά αγροκτήματα», το οποίο υλοποιείται από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή (Α.Γ.Σ.) στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» φέρνει εμπειρογνώμονες από την Α.Γ.Σ. κοντά σε νέους αγρότες στα χωράφια τους για να προσφέρουν τη συμβουλή τους σε όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου του δεύτερου έτους. Το έργο αυτή τη στιγμή υποστηρίζει 22 ομάδες των ενεργών αγροτών στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία με επίκεντρο την κύρια καλλιέργεια της κάθε περιοχής: κάστανα στη Γρίβα, επιτραπέζιες ελιές στη Χαλκιδική, ρύζι στη Χαλάστρα, για να αναφέρουμε μερικές από αυτές. Μια ομάδα εκπαιδευτών εκπαιδεύει τους αγρότες σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές στη φύτευση, το βοτάνισμα, τη γονιμοποίηση, την προστασία των καλλιεργειών και τη συγκομιδή. «Η εκπαίδευση που λαμβάνει ο κάθε ωφελούμενος είναι εξατομικευμένη και βασίζεται σε ό, τι συμβαίνει στα χωράφια του», δήλωσε ο project leader του έργου, ο Ηλίας Κάλφας. «Εάν, για παράδειγμα, ένας αγρότης έχει πρόβλημα με ένα παράσιτο, στέλνουμε έναν διδάκτορα που ειδικεύτηκε σε αυτό το παράσιτο ή έναν πολύ έμπειρο γεωπόνο πεδίου που γνωρίζει καλά τι πρέπει να γίνει και πότε. Είναι μια ακαδημία της υπαίθρου και ένα ζωντανό εργαστήριο».

 

Μικρές καλλιέργειες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα “Υιοθετώντας μικρά οικογενειακά αγροκτήματα”

Στη Γρίβα, κοντά στην Γουμένισσα, η καλλιέργεια της καστανιάς αποτελεί παράδοση. Οι καστανιές δεν καλλιεργούνται στα συνήθη επίπεδα χωράφια αλλά στα βουνά πάνω από το χωριό. Οι παραγωγοί κόβουν άγρια καστανιές σε ύψος ενός ή ενάμισι μέτρου και στη συνέχεια εμβολιάζουν στον κορμό τους εδώδιμες ποικιλίες. Συνήθως τέσσερα κλαδιά εμβολιάζονται στον κορμό και από αυτά αναπτύσσονται καλά δύο με τρία κλαδιά. Οι αγρότες χρησιμοποιούν λάστιχα ποτίσματος για να μεταφέρουν νερό από το βουνό στα χωράφια, και δίχτυα για να συλλέξουν τα κάστανα, δεδομένου ότι τα δέντρα συνήθως αναπτύσσονται σε πλαγιές. Η συγκομιδή γίνεται τον Οκτώβριο, και συνδυάζεται με τη γιορτή κάστανου. Δύο ωφελούμενοι του προγράμματος, ο Κώστας και ο Παναγιώτης, είναι ξάδερφοι και έχουν μικρές καστανιές. Διαθέτουν ένα εστιατόριο στη Γρίβα όπου μαγειρεύουν νόστιμα πιάτα με κάστανα. Οι μέντορες της ομάδας συνέστησαν επίσης οι παραγωγοί να συνεργαστούν με τους μελισσοκόμους για να παράγουν μέλι καστανιάς. «Είναι ένας εύκολος τρόπος για τους παραγωγούς για να αποκτήσουν επιπλέον εισόδημα», δήλωσε ο μέντορας Μιχάλης Γενιτσαργιώτης. «Οι μελισσοκόμοι πρέπει απλώς να φέρουν τις κυψέλες τους στα καστανοχώραφα».

Μεγάλες, πράσινες επιτραπέζιες ελιές της ποικιλίας «Χονδρολιά Χαλκιδικής» καλλιεργούνται στα Καλύβες Πολυγύρου της Χαλκιδικής και συγκομίζονται στις αρχές Σεπτεμβρίου. Στο κοντινό Μεταγκίτσι, οι ελιές μαζεύονται με το χέρι το Νοέμβριο από μία τοπική ποικιλία ελιάς που ονομάζεται Γαλανή Χαλκιδικής. Το ελαιόλαδο παράγεται με παραδοσιακές μεθόδους και έχει ελαφρύτερη γεύση και υψηλή συγκέντρωση πολυφαινολών, των γνωστών φυσικών αντιοξειδωτικών. Οι μέντορες από την Α.Γ.Σ. βοήθησαν τους αγρότες να διαχειριστούν έναν μύκητα που ονομάζεται βερτιτσίλιο (verticillium wilt), που προκαλεί τη σοβαρότερη ασθένεια της ελιάς. Επίσης, μέσα στα κύρια καθήκοντα της ομάδας εκπαιδευτών είναι να διδάξουν τη σωστή λίπανση και την ορθή συγκομιδή αλλά και τη διαχείριση της παραγωγής μετά από αυτή δίνοντας βαρύτητα στην ποιότητα αλλά και την ασφάλεια των τροφίμων. Μεγάλη σημασίας είναι βέβαια και οι ενέργειες προώθησης της παραγωγής.

Το ρύζι καλλιεργείται στη Χαλάστρα, κοντά στο Δέλτα του Αξιού. Η καλλιέργεια του ρυζιού άρχισε εδώ πειραματικά το 1949 και σήμερα το 70% του ρυζιού στην Ελλάδα παράγεται εδώ, σε μία έκταση 10.000 εκταρίων. Δεδομένου ότι το ρύζι αναπτύσσεται υπό κατάκλιση (μέσα στο νερό), οι αρδευτικοί δίαυλοι ελέγχουν τη ροή του νερού από τον Αξιό ποταμό. Κάθε εποχή, οι παραγωγοί προετοιμάζουν και ισοπεδώνουν το έδαφος χρησιμοποιώντας τεχνολογία λέιζερ ώστε να δημιουργήσουν μια μικρή κλίση του εδάφους που θα επιτρέψει τη στράγγιση. Το Μάιο, οι φυτείες του ρυζιού πλημμυρίζουν και ξεκινάει η καλλιεργητική περίοδος. Η καλλιέργεια αναπτύσσεται μέσα στο καλοκαίρι και συγκομίζεται τον Οκτώβριο.

 

Οι ανάγκες των νέων αγροτών

Οι αγρότες χρειάζονται υποστήριξη στην καλλιέργεια και την πώληση των προϊόντων τους. Πρέπει να συνεργαστούν και να εξετάσουν προσεκτικά τις αποφάσεις τους. Γιατί ασχολήθηκαν με τη γεωργία; Γιατί επέλεξαν αυτή την ποικιλία; Εάν έχουν ξεκάθαρη εικόνα των ενεργειών τους και των στόχων τους τότε είναι πιο εύκολο να βρούνε λύσεις στα προβλήματά τους. Πρόκειται για μια μακροπρόθεσμη δέσμευση και πρέπει να έχουν υπομονή. Πρέπει να τους δοθεί η ευκαιρία να δοκιμάσουν καινούριες ποικιλίες, καινούριες ιδέες και καινούριες τεχνολογίες. Σε αυτή την κατεύθυνση δουλεύουμε και θέλουμε να πιστεύουμε ότι φέτος θα έχουμε κάνει σημαντικά βήματα.

 

Αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά: Η ανάγκη για καινοτομία 

Αθήνα, Ελλάδα — Το πρόγραμμα των εκπαιδευτικών σεμιναρίων με αντικείμενο τα Φαρμακευτικά και Αρωματικά Φυτά (Α.Φ.Φ), το οποίο υλοποιείται από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Γ.Π.Α.), στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» μόλις ξεκίνησε τη δεύτερη του φάση. Με υπεύθυνη τη Φάλια Οικονόμου, καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής του ΓΠΑ, το διετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα υιοθέτησε αγροκτήματα σε τέσσερις περιοχές της Θεσσαλίας: στη Λάρισα, την Βρύναινα Αλμυρού κοντά στον Βόλο, τα Φάρσαλα, και το Γραμματικό κοντά στην Καρδίτσα.

Αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά: ιδιότητες και ανάγκη για καινοτομία

Τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά αποτελούν πολλά υποσχόμενες καλλιέργειες για την ελληνική αγροτική οικονομία. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για  αυτά από φαρμακευτικές εταιρείες λόγω των διαφόρων οφελών τους για την υγεία, και το ελληνικό κλίμα ευνοεί την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. «Κατά τη γνώμη μου, η έρευνα για τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά δεν διαχέεται, οπότε η προηγμένη γνώση και τα αποτελέσματα των πειραμάτων μας δεν βελτιώνουν τις αποδόσεις των αγροτών ή την ποιότητα των προϊόντων τους», δήλωσε η Φάλια. «Το σημαντικότερο είναι ότι οι αγρότες δεν έχουν πρόσβαση στην καινοτομία στον τομέα των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, που αποτελεί προαπαιτούμενο από τα διεθνή πρότυπα της αγοράς». Ως απάντηση, η Φάλια σχεδίασε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που θα δώσει τη δυνατότητα σε νέους αγρότες να μάθουν όλα όσα χρειάζονται για το αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά από το αγρόκτημα ως την αγορά, ώστε να καθιερωθεί ο εν λόγω τομέας με βιώσιμο τρόπο.

 Φάση 1: Θεωρητική και Πρακτική Εκπαίδευση

Πέρυσι, το Γ.Π.Α. εκπαίδευσε 60 αγρότες και νέους από τις τέσσερις περιοχές της Θεσσαλίας που ενδιαφέρονταν να αναπτύξουν τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά. Οι ωφελούμενοι έλαβαν 54 ώρες θεωρητικής εκπαίδευσης και 54 ώρες πρακτικής εκπαίδευσης, οι οποίες περιελάμβαναν οδηγίες για γεωργικά θέματα (αναπαραγωγή, λίπανση, άρδευση, έλεγχο ζιζανίων), θέματα επεξεργασίας (συγκομιδή και ξήρανση), την κατάστρωση επιχειρηματικού σχεδίου και το μάρκετινγκ. «Τα περισσότερα από τα δεδομένα της καλλιέργειας προέρχονται από τα πειράματά μας στο Γ.Π.Α.», δήλωσε ο Πέτρος Βαχαμίδης, δάσκαλος στο πρόγραμμα. «Τα βιβλία δεν δίνουν πάντα ολόκληρη την εικόνα».

Η έλλειψη πιστοποιημένου φυτικού υλικού είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες αγρότες. Αντί να αναπαράγουν τις καλλιέργειες τους από πιστοποιημένα μητρικά φυτά των οποίων η γενετική ταυτότητα έχει επαληθευθεί από το κράτος, οι αγρότες χρησιμοποιούν άγριους τύπους τσαγιού του βουνού, χαμομηλιού και ρίγανης. Οι αγρότες στην Ελλάδα, για να έχουν μια ουσιαστική παραγωγή των ΑΦΦ που πληροί με συνέπεια τα διεθνή πρότυπα ποιότητας, πρέπει να καλλιεργούν πιστοποιημένες ποικιλίες. «Ένας από τους ωφελούμενούς μας σχεδιάζει να πιστοποιήσει ένα συγκεκριμένο είδος τσαγιού του βουνού», δήλωσε ο Πέτρος. «Για να το πράξει, πρέπει να επιβεβαιώσει ότι το γενετικό υλικό είναι γνήσιο, να εξετάσει την ομοιομορφία, την ποιότητα και το δυναμικό απόδοσής του, και να αποδείξει πειστικά ότι είναι καλύτερο από άλλες ποικιλίες του φυτού Sideritis».

 

Καλλιέργεια ρίγανης: Βέλτιστες πρακτικές

Για καλλιέργειες όπως ρίγανη που καλλιεργούνται για τα αιθέρια έλαιά τους, οι αγρότες πρέπει να παραδώσουν τις καλλιέργειες τους σε μια εταιρεία απόσταξης και να πιστοποιήσουν το προϊόν τους με χημειότυπο. Αυτή η πιστοποίηση της χημικής σύστασης απαιτείται για να ανταποκρίνεται το προϊόν στα βιομηχανικά πρότυπα. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της ρίγανης η κύρια ουσία είναι η καρβακρόλη. Η ποσότητα και η ποιότητα της καρβακρόλης στο φυτό εξαρτάται από την ποικιλία αλλά επηρεάζεται επίσης από τις γεωργικές πρακτικές όπως το έδαφος, η λίπανση, και ο χρόνος συγκομιδής. Η ρίγανη δεν χρειάζεται νερό ή λίπασμα, οπότε αν οι αγρότες προσθέσουν μεγάλη ποσότητα είτε από το ένα είτε από το άλλο, η καλλιέργεια παράγει λιγότερη καρβακρόλη. Το πρόγραμμα διδάσκει στους αγρότες πώς να αποκτήσουν την πιστοποίηση και επίσης τις καλύτερες πρακτικές καλλιέργειας για να αποκτήσουν έναν τυπικό χημειότυπο.

“Επισκεπτόμασταν τα χωράφια των ωφελουμένων τις Παρασκευές και τα Σάββατα», δήλωσε η Φάλια. «Οργανώσαμε επίσης εκδρομές στα βουνά για να εντοπίσουμε άγριες ποικιλίες και επισκεφθήκαμε πιστοποιημένα θερμοκήπια και εταιρείες βιομηχανικής απόσταξης». Τώρα η Φάλια διευθύνει αυτή τη φάση του προγράμματος σε 15 νέους ωφελούμενους στα Τρίκαλα. 

Φάση 2: Ανάπτυξη ενός προϊόντος

Στο τέλος της πρώτης φάσης, το Γ.Π.Α. αξιολόγησε την αρχική ομάδα των ωφελουμένων, ζητώντας τους να καταστρώσουν ένα επιχειρηματικό σχέδιο. Στη συνέχεια, η Φάλια και οι συνεργάτες της επέλεξαν πέντε ωφελούμενους από κάθε περιοχή για να συμμετάσχουν στη δεύτερη φάση του προγράμματος, η οποία διαρκεί μέχρι τον Οκτώβριο. Οι ωφελούμενοι σε κάθε περιοχή θα συνεργαστούν μαζί και με καθηγητές οικονομικών από το Γ.Π.Α. για να παράγουν ένα καινοτόμο προϊόν από τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά που θα προωθήσουν στην αγορά. «Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, οι ωφελούμενοι θα λάβουν προηγμένη εκπαίδευση από καθηγητές και βιομηχανίες με ηγετική θέση όπως η APIGEA και η APIVITA, και θα τους βοηθήσουμε να λύσουν τα προβλήματά τους», δήλωσε ο Πέτρος. «Θα πρέπει να ερευνήσουν την αγορά και τις ανάγκες της αγοράς για να πουλήσουν το προϊόν τους με κέρδος στο τέλος». 

Οι παραγωγοί τσαγιού Χρήστος Μυλωνάς και Τάσος Χριστόπουλος ήταν δύο από τους πέντε που επιλέχθηκαν στη Βρύναινα Αλμυρού για να συνεχίσουν στη δεύτερη φάση του προγράμματος. Προτίθενται να παράγουν κάψουλες με ειδικά μείγματα τσαγιού του βουνού και άλλων τοπικών αρωματικών βοτάνων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μηχανή εσπρέσο. Σήμερα πειραματίζονται με διάφορους συνδυασμούς τσαγιού του βουνού με μέλι, μέντα, χαμομήλι, φρούτα, και άλλα συστατικά από το χωριό τους. «Η ομάδα στη Λάρισα θέλει να παράγει ένα λάδι με αρωματικά φυτά όπως το χαμομήλι», δήλωσε η Φάλια. «Συζητήσαμε τις δυνατότητες της περιοχής τους και την τοπική φαρμακευτική χλωρίδα».

 

Προκλήσεις για νέους αγρότες

Αυτοί οι ωφελούμενοι μπήκαν στο πρόγραμμα ως αγρότες, αλλά περιμένω να βγουν έξω ως επιχειρηματίες», δήλωσε ο Πέτρος. «Οι περισσότεροι αγρότες στην Ελλάδα δεν εμπιστεύονται τη νέα τεχνολογία. Δεν έχουν καν διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Λοιπόν, πώς να τους μιλήσεις για τη γεωργία ακριβείας; Όμως η νέα γενιά είναι άλλη ιστορία. Έχουν μεγαλώσει με την τεχνολογία και είναι πρόθυμοι να απορροφήσουν νέες προοπτικές, νέους τρόπους σκέψης. Αυτή η γενιά παραγωγών θα είναι επίσης πιο φιλική προς το περιβάλλον, ικανή για κερδοφόρα δραστηριότητα΄ η βιωσιμότητα είναι ένας μεγάλος στόχος για μας».

“Το μακροπρόθεσμό μας όραμα είναι να οργανώσουμε τον κλάδο και να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο αγροτών που θα συνεχίσουν να τον αναπτύσσουν, εκμεταλλευόμενοι τις πολλές ευκαιρίες που υπάρχουν στην ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά γι΄ αυτά τα προϊόντα», δήλωσε η Φάλια. «Θα τους βοηθήσουμε να παράγουν ένα προϊόν, και στη συνέχεια οι ίδιοι αγρότες μπορούν να συνεργαστούν μεταξύ τους για να παράξουν ένα άλλο και άλλο. Τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά προσφέρουν τόσες πολλές δυνατότητες· φαρμακευτικά και καλλυντικά προϊόντα, συνεργασίες με τυροκομεία για την παραγωγή τυροκομικών προϊόντων. Απλώς οι αγρότες πρέπει να συνεχίσουν να αναπτύσσουν και να καινοτομούν τα πιστοποιημένα τοπικά είδη τους”.

Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά: “Υιοθετώντας μικρά οικογενειακά αγροκτήματα”

Γνωρίστε τον Ηλία

O Ηλίας Κάλφας, 45 ετών, γεννήθηκε στο Λιβάδι, ένα χωριό κοντά στον Όλυμπο, και ζει στη Θεσσαλονίκη. Είναι υπεύθυνος του τριετούς προγράμματος συμβουλευτικής «Υιοθετώντας μικρά οικογενειακά αγροκτήματα» που υλοποιείται από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή (Α.Γ.Σ.), στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά». Σπούδασε στο Τμήμα Γεωπονίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης και έλαβε διδακτορικό δίπλωμα στην εντομολογία από το Imperial College στο Λονδίνο. Ύστερα από ένα χρόνο στο Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας του ΕΛ.ΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και την επιστροφή του από το Ηνωμένο Βασίλειο, διεύθυνε τη δική του εταιρεία πιστοποίησης. Έχει επίσης μεταπτυχιακό δίπλωμα στα Συστήματα Διασφάλισης Ποιότητας και Διαχείρισης Παραγωγής στη Βιομηχανία Τροφίμων από το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης. Έχει εργαστεί ως Project Leader στο Γραφείο Διαχείρισης Στρατηγικών Έργων της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής από το 2015. «Αρχικά ήθελα να γίνω μηχανικός», δήλωσε ο Ηλίας. «Τώρα αισθάνομαι πολύ τυχερός γιατί διαπίστωσα ότι ασκώ ένα επάγγελμα διαχρονικό που θα είναι πάντα επίκαιρο γιατί απλά ό,τι και να κάνει ο κόσμος και όπου κι αν μας οδηγούν οι εξελίξεις, οι άνθρωποι θα συνεχίζουν να τρώνε κάθε μέρα!».

 

Το Πρόγραμμα «Υιοθετώντας μικρά οικογενειακά αγροκτήματα»

Το πρόγραμμα συμβουλευτικής «Υιοθετώντας μικρά οικογενειακά αγροκτήματα» φέρνει εμπειρογνώμονες της Α.Γ.Σ. κοντά στους νέους αγρότες, στα χωράφια τους, για να τους παρέχουν συμβουλευτική σε όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου του δεύτερου έτους. Ένα επιτελείο εκπαιδευτών, εκπαιδεύει τους αγρότες σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές που αφορούν την καλλιέργεια, ξεκινώντας από τη φύτευση και φτάνοντας μέχρι τη συγκομιδή. «Η εκπαίδευση που λαμβάνει ο κάθε ωφελούμενος είναι εξατομικευμένη και βασίζεται σε ό,τι συμβαίνει στα χωράφια του. Εάν, για παράδειγμα, ένας αγρότης έχει πρόβλημα με ένα παράσιτο, στέλνουμε έναν διδάκτορα που ειδικεύτηκε σε αυτό το παράσιτο ή έναν πολύ έμπειρο γεωπόνο πεδίου που γνωρίζει καλά τι πρέπει να γίνει και πότε. Είναι μια ακαδημία της υπαίθρου και ένα ζωντανό εργαστήριο».

Η Α.Γ.Σ. απεύθυνε ανοιχτό κάλεσμα στους αγρότες της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Αναζήτησε ενεργούς αγρότες που είχαν ήδη τα δικά τους χωράφια και εξοπλισμό. Το έργο αυτή τη στιγμή υποστηρίζει 22 ομάδες ενεργών αγροτών στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία, με επίκεντρο την κύρια καλλιέργεια της κάθε περιοχής: πυρηνόκαρπα οπωροφόρα στη Βέροια, τσάι του βουνού στο Ελατοχώρι, φακές στην Φάρσαλα, για να αναφέρουμε μερικές. Το πρόγραμμα διδάσκει επίσης στους αγρότες πώς να χρησιμοποιούν έξυπνες τεχνολογίες για να βελτιώσουν τα προϊόντα τους και τους βοηθάει στην επεξεργασία και την πώληση των προϊόντων. «Το πρώτο έτος ήταν ένα έτος που αξιολογήθηκαν οι παράμετροι», δήλωσε ο Ηλίας. «Μάθαμε πολλά, γνωριστήκαμε με τους ωφελούμενους, κάναμε διάγνωση αναγκών και θέσαμε τις προτεραιότητες. Τώρα προχωρούμε γρηγορότερα. Οι ωφελούμενοι πραγματικά μας εμπιστεύονται. Μας έρχονται με τις δικές τους ιδέες και ανατροφοδότηση και θέλουν να έχουν μια πιο ενεργή αλληλεπίδραση».

«Αυτό το έργο είναι σαν να παίρνεις ένα παιδί από το χέρι, να το κρατάς για τρία χρόνια, να του μαθαίνεις τα βασικά και να το εφοδιάζεις με δεξιότητες και γνώσεις. Μετά να το αφήνεις να φύγει», δήλωσε ο Ηλίας. «Ελπίζουμε ότι μετά το τέλος του έργου θα είναι ενήλικες, θα σταθούν στα πόδια τους, και θα χτίσουν πραγματικές επιχειρήσεις». Ένας άλλος στόχος του έργου είναι να ενθαρρύνει τους αγρότες σε κάθε ομάδα να συνεργάζονται μεταξύ τους. Η συνεργασία μεταξύ τους θα τους βοηθήσει να προχωρήσουν σε επενδύσεις αξιοποιώντας τα υφιστάμενα εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα, να μοιραστούν το κόστος εξοπλισμών και εγκαταστάσεων, και να προσελκύσουν μεγαλύτερους πελάτες. «Με τη βοήθεια του έργου, πολλοί από τους αγρότες έχουν δημιουργήσει δεσμευτικές σχέσεις που θα διαρκέσουν για δεκαετίες», δήλωσε ο Ηλίας. «Και οι ωφελούμενοι θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν τις κοινότητές τους. Η επιτυχία τους θα έχει θετική επίδραση στους γύρω τους και ελπίζουμε ότι θα αποτελέσουν όχημα μεταφοράς της εμπειρίας των προηγούμενων γενεών ενώ παράλληλα θα μοιραστούν και τις γνώσεις που τώρα αυτοί αποκομίζουν με τις μελλοντικές γενιές».

Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά: Πρόγραμμα Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών

Γνωρίστε την Φάλια

Η Φάλια Οικονόμου, 60 ετών, γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστήμης της Φυτικής Παραγωγής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Γ.Π.Α.), όπου διδάσκει μαθήματα σχετικά με τη διαχείριση ζιζανίων, τη φυσιολογία καλλιεργειών και τα φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά (Α.Φ.Φ.). «Από παιδί λάτρευα τη φύση και ενδιαφερόμουν για τη μελέτη του περιβάλλοντος, οπότε το Γ.Π.Α. ήταν η πρώτη μου επιλογή», δήλωσε η Φάλια. «Μελετά την ανάπτυξη των καλλιεργειών και τους παράγοντες που επηρεάζουν την παραγωγικότητα των καλλιεργειών καθώς και την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας. Η διατριβή μου αφορούσε τη βιολογία και τον έλεγχο του Johnsongrass (Sorghum halepense, Σόργος ο χαλέπιος), του σημαντικότερου ζιζανίου των καλλιεργειών, και μελέτησα τρόπους προστασίας των καλλιεργειών από το ζιζάνιο». Εκτός από τα παραπάνω, τα ερευνητικά ενδιαφέροντα της Φάλιας περιλαμβάνουν την αξιολόγηση της αντοχής στην ξηρασία, το μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις καλλιέργειες στην Ελλάδα, και την αγροβιολογική ποικιλομορφία. Σχεδίασε και υλοποιεί το πρόγραμμα Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών (Α.Φ.Φ.) στο Γ.Π.Α.

 

Το Πρόγραμμα Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών (Α.Φ.Φ.)

Την τελευταία δεκαετία, η Φάλια μελετά τα Α.Φ.Φ. τα οποία συνιστούν ιδιαίτερα προσοδοφόρες καλλιέργειες για την ελληνική αγροτική οικονομία. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για τα Α.Φ.Φ. από φαρμακευτικές εταιρείες λόγω των διαφόρων οφελών τους για την υγεία, και το ελληνικό κλίμα ευνοεί την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας Α.Φ.Φ. «Κατά τη γνώμη μου, η βασική έρευνα για τα Α.Φ.Φ. από το Πανεπιστήμιό μας δεν διαχέεται, οπότε η προηγμένη γνώση και τα αποτελέσματα των πειραμάτων μας δεν βελτιώνουν τις αποδόσεις των αγροτών ή την ποιότητα των προϊόντων τους», δήλωσε η Φάλια. «Το πιο σημαντικό είναι ότι οι αγρότες δεν έχουν πρόσβαση στην καινοτομία στον τομέα των ΑΦΦ, που αποτελεί προπαιτούμενο στις διεθνείς αγορές υψηλών προδιαγραφών». Ως απάντηση, η Φάλια σχεδίασε ένα ολοκληρωμένο διετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το πρόγραμμα «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» που θα προσφέρει στους νέους αγρότες την ευκαιρία να μάθουν όλα όσα χρειάζονται για τα Α.Φ.Φ. από την παραγωγή ως και την προώθηση των προϊόντων στην αγορά.

Πρόγραμμα Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών: Λεπτομέρειες 

Το πρόγραμμα των Α.Φ.Φ. περιλαμβάνει δύο φάσεις. Πέρυσι, στην πρώτη φάση του προγράμματος, το Γ.Π.Α. υιοθέτησε αγροκτήματα σε τέσσερις περιοχές της Θεσσαλίας: στη Λάρισα, την Βρύναινα Αλμυρού κοντά στον Βόλο, τα Φάρσαλα, και το Γραμματικό κοντά στην Καρδίτσα. Το Γ.Π.Α. εκπαίδευσε 60 αγρότες και νέους από αυτές τις περιοχές που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν την καλλιέργεια των Α.Φ.Φ. Οι ωφελούμενοι έλαβαν 54 ώρες θεωρητικής εκπαίδευσης και 54 ώρες πρακτικής εκπαίδευσης, οι οποίες περιελάμβαναν οδηγίες για γεωργικά θέματα (φύτευση, λίπανση, άρδευση, έλεγχος ζιζανίων), θέματα επεξεργασίας (συγκομιδή και ξήρανση), την ανάπτυξη επιχειρηματικού σχεδίου και το μάρκετινγκ. «Επισκεπτόμασταν τα χωράφια των ωφελούμενων τις Παρασκευές και τα Σάββατα», δήλωσε η Φάλια. «Οργανώσαμε επίσης εκδρομές στα βουνά για να εντοπίσουμε άγριες ποικιλίες και επισκεφθήκαμε πιστοποιημένα θερμοκήπια και εταιρείες βιομηχανικής απόσταξης». Τώρα η Φάλια διαχειρίζεται αυτή τη φάση του προγράμματος με 15 νέους ωφελούμενους στα Τρίκαλα.

Στο τέλος της πρώτης φάσης, το ΓΠΑ αξιολόγησε την αρχική ομάδα των 60 ωφελουμένων, με βάση το επιχειρηματικό σχέδιο που κλήθηκαν να καταστρώσουν. Στη συνέχεια, η Φάλια και οι συνεργάτες της επέλεξαν πέντε ωφελούμενους από κάθε περιοχή για να συμμετάσχουν στη δεύτερη φάση του προγράμματος, η οποία διαρκεί μέχρι τον Οκτώβριο. Οι ωφελούμενοι σε κάθε περιοχή θα συνεργαστούν για να παράγουν ένα καινοτόμο προϊόν από τα ΑΦΦ το οποίο θα προωθήσουν στην αγορά.

 

Συμμετοχή στον “Πειραματικό Αγρό” και όραμα

Η Φάλια σχεδιάζει επίσης να δημιουργήσει μια καλλιέργεια ρίγανης στον “Πειραματικό Αγρό” του Γ.Π.Α. στην Κωπαΐδα, όπου οι αγρότες θα διδαχτούν πώς να καλλιεργούν δύο τύπους ρίγανης. Στα μέσα Μαρτίου θα γίνει ένα πρώτο μάθημα κατάρτισης σχετικά με το πολλαπλασιαστικό υλικό στα θερμοκήπια και θα ακολουθήσει ένα δεύτερο στη διάρκεια της συγκομιδής τις βέλτιστες γεωργικές πρακτικές, τη λίπανση και την άρδευση.

 «Το μακροπρόθεσμο όραμά μας είναι να οργανώσουμε τον κλάδο και να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο αγροτών που θα συνεχίσουν να τον αναπτύσσουν, εκμεταλλευόμενοι τις πολλές ευκαιρίες που υπάρχουν στην ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά γι΄ αυτά τα προϊόντα», δήλωσε η Φάλια. «Τα Α.Φ.Φ. προσφέρουν τόσες πολλές δυνατότητες για την παραγωγή φαρμακευτικών και καλλυντικών προϊόντων είτε, στο πλαίσιο συνεργασιών με τυροκομεία, για την παραγωγή καινοτόμων τυροκομικών προϊόντων. Οι αγρότες απλώς πρέπει να συνεχίσουν να αναπτύσσουν με τη χρήση των καινοτομιών τα πιστοποιημένα τοπικά είδη τους».

Ελληνικό τσάι του βουνού: Παραγωγή και καινοτομία με κάψουλες

Γνωρίστε τον Χρήστο

Ο Χρήστος Μυλωνάς, 25 ετών, γεννήθηκε στην Αθήνα και ζει με τους γονείς στη Βρύναινα Αλμυρού, ένα χωριό με 250 μόνιμους κατοίκους, 60 χιλιόμετρα έξω από τον Βόλο. Το χωριό είναι γνωστό για την παραγωγή ελληνικού τσαγιού του βουνού με παραγωγή 150 τόνους τσαγιού ετησίως.

Ο Χρήστος και η οικογένειά του επέστρεψαν στη Βρύναινα το 2002, όταν ήταν 8 ετών. Ο πατέρας του είναι δάσκαλος με μετεκπαίδευση στην ειδική αγωγή, ο οποίος είχε για τέσσερα  χρόνια ένα τυφλό μαθητή στην Αθήνα, τώρα διδάσκει σε δημοτικό σχολείο του Αλμυρού, και η μητέρα του είναι τραπεζικός υπάλληλος. Η οικογένειά του κατέχει 70 στρέμματα, όπου για τρεις γενιές καλλιεργεί ελληνικό τσάι του βουνού. «Θυμάμαι ότι βοηθούσα τους παππούδες μου στα χωράφια ως παιδί, όταν ήμουν 10 χρονών», είπε ο Χρήστος. «Μετά το λύκειο, σπούδασα γεωπονία στο Τμήμα Γεωπονίας,Φυτικής Παραγωγής, και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου της Θεσσαλίας. Άρχισα να βοηθάω περισσότερο στην οικογενειακή επιχείρηση. Σήμερα κάνω το μεταπτυχιακό μου στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας με ειδίκευση στο τσάι του βουνού».

Τώρα ο Χρήστος και ο πατέρας του δουλεύουν στα χωράφια. Καλλιεργούν 40 στρέμματα βιολογικού τσαγιού του βουνού, καθώς και ρίγανη, μέντα, χαμομήλι και φασκόμηλο. Το τσάι μεγαλώνει στο όρος Όθρυς σε υψόμετρο 1200 μ. και συλλέγεται από τα μέσα  Μαΐου ως τα τέλη  Ιουνίου. «Ο παππούς μου πήρε τα μοσχεύματα για τα χωράφια μας από την κορυφή του όρους Όθρυς», δήλωσε ο Χρήστος. «Στην ελληνική μυθολογία, η Όθρυς ήταν το ορμητήριο των Τιτάνων κατά τη διάρκεια του δεκαετούς πολέμου με τους θεούς του Ολύμπου. Πετούσαν βράχους από το βουνό στον Όλυμπο και κρύβονταν στα φαράγγια των βουνών, όταν ο Δίας έριχνε τους κεραυνούς του». Η οικογένεια χρησιμοποιεί μόνο φυσικά λιπάσματα και καλλιεργεί, συλλέγει, αποξηραίνει, και συσκευάζει το τσάι, όλα με τα χέρια, με τον παραδοσιακό τρόπο. Αυτή η φυσική διαδικασία έχει λάβει πιστοποίηση παραγωγής βιολογικών προϊόντων στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Η ετήσια παραγωγή τους ανέρχεται στους 6-7 τόνους.

 

Συμμετοχή στο Πρόγραμμα των Φαρμακευτικών και Αρωματικών Φυτών

“Το πρόγραμμα ‘Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά” με βοήθησε να μειώσω το κόστος παραγωγής και να αυξήσω την ποιότητα των προϊόντων μου», ανέφερε ο Χρήστος. «Με βοήθησε επίσης στο μάρκετινγκ, στην επαφή με νέους πελάτες, και στην πιστοποίηση των προϊόντων».

Το 2009, ο Χρήστος και ο πατέρας του άρχισαν την πώληση των βοτάνων τους στο εξωτερικό. Ο πρώτος πελάτης τους ήταν στον Καναδά. Τώρα έχουν περισσότερους από 10 διεθνείς πελάτες στις ΗΠΑ, τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Γαλλία και την Ιαπωνία. «Η αποστολή των προϊόντων μας εντός της ΕΕ είναι εύκολη, αλλά τις πρώτες φορές που στείλαμε προϊόντα έξω από την ΕΕ ήταν λίγο δύσκολο. Τα προϊόντα μας χρειαζόταν να αποκτήσουν πολλές πιστοποιήσεις μετά από πολλαπλούς ελέγχους, καθώς και έναν αριθμό καταχώρισης του FDA, της Αμερικανικής Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων. Βρήκαμε τους πελάτες μας μέσω κάποιων εκθέσεων στο εξωτερικό ή μέσω του διαδικτύου. Τον περασμένο Δεκέμβριο, στη διάρκεια του προγράμματος, ξεκίνησα την εταιρεία Mountain Herbs για να κάνω πιο εύκολα εξαγωγές προϊόντων στο εξωτερικό».

 

Τσάι του βουνού σε κάψουλες: Καινοτομία στην αγροδιατροφή

Από τους 20 παραγωγούς τσαγιού του βουνού στην περιοχή, ο Χρήστος και ο φίλος του ο Τάσος Χριστόπουλος ήταν δύο από τους πέντε που επιλέχθηκαν για να συνεχίσουν στη δεύτερη φάση του προγράμματος, όπου θα λάβουν ανώτερη εκπαίδευση για να μετατρέψουν το τσάι τους σε ένα καινοτόμο προϊόν που θα μπορούν να το προωθήσουν στην αγορά. Σκοπεύουν να παράγουν κάψουλες  με ειδικά μείγματα τσαγιού του βουνού και άλλων τοπικών αρωματικών βοτάνων που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μια μηχανή εσπρέσο. Σήμερα πειραματίζονται με διάφορους συνδυασμούς τσαγιού βουνού με μέλι, μέντα, χαμομήλι, φρούτα, και άλλα συστατικά από τη Βρύναινα Αλμυρού. «Ο στόχος είναι να εργαστούμε όλοι μαζί για να δημιουργήσουμε νέα προϊόντα», δήλωσε ο Χρήστος. «Πόσα γραμμάρια τσαγιού; Πόση μέντα; Ψάχνουμε ακόμα τους συνδυασμούς που θα δώσουν τις καλύτερες γεύσεις».

«Το ελληνικό τσάι του βουνού δεν είναι ακόμα γνωστό έξω από την Ελλάδα», δήλωσε ο Χρήστος. «Τα τελευταία τρία ή τέσσερα χρόνια, άρχισε να αναγνωρίζεται. Θα θέλαμε να κάνουμε το τσάι γνωστό σε όλο τον κόσμο».

 

“OurWay” (“Ο Δικός Μας Τρόπος”) Χορτιάτης

Χορτιάτης, Ελλάδα – Η “Our Way” (“Ο Δικός Μας Τρόπος”), μια εταιρεία που παρέχει εναλλακτικές υπηρεσίες εκδρομών σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, πραγματοποίησε τον Δεκέμβριο τη δεύτερη δραστηριότητά της με θέμα «Η Φύση της Φωτογραφίας». Οπλισμένοι με κάμερες DSLR, 30 συμμετέχοντες ακολούθησαν τον μυθικό χάρτη του Μπάρμπα Νικήτα σε ένα κυνήγι θησαυρού μέσα από το χωριό και έως το Προσκοπικό Κέντρο Θεόδωρος Λίτσας όπου ζεστάθηκαν μπροστά σε μια φανταστική φωτιά, τρώγοντας σπιτικές πίτες και πίνοντας ζεστό τσάι, μαθαίνοντας παράλληλα την τέχνη της φωτογραφίας από τον Ιωάννη Βεργάκη του Crom Studio.

Η εταιρεία είναι πνευματικό τέκνο του Γεράσιμου Μαζαράκη, 41 ετών, και του Σταύρου Παπαδόπουλου, 31 ετών, δύο παλαιών μελών του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων, οι οποίοι συμμετείχαν αμφότεροι στο πρόγραμμα του Εναλλακτικού Τουρισμού που υλοποιήθηκε πέρσι από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή.

«Ξεκινήσαμε αυτό το εγχείρημα διότι μας αρέσει να περνάμε τον ελεύθερό μας χρόνο με αυτό τον τρόπο», δήλωσε ο Γεράσιμος. «Ο Χορτιάτης είναι το δεύτερό μας σπίτι και εδώ και πολλά χρόνια διοργανώνουμε εκδρομές στην περιοχή. Στην ουσία κάναμε το χόμπι μας επάγγελμα».

Το πρόγραμμα του Εναλλακτικού Τουρισμού τους έμαθε πώς να κάνουν τις ιδέες τους πραγματικότητα, πώς να κοστολογούν τις δραστηριότητες, πώς να τις διαφημίζουν, πώς να τις κάνουν ασφαλείς για τους συμμετέχοντες και πολλά άλλα. Όλα αυτά σε συνεργασία με τρείς ακόμα συνεργάτες, τον Απόστολο Μαλούδη (απόφοιτο επίσης του προγράμματος), τον Ανδρέα Ανδρίκο και τη Μαρία Λιακοπούλου. Ονόμασαν την εταιρεία τους “Our Way” για να υπογραμμίσουν τη μοναδική τους προσέγγιση σχετικά με την ανάπτυξη νέων φιλικών σχέσεων μέσω των εναλλακτικών εμπειριών.

«Σε αυτήν την προσπάθεια εφαρμόσαμε ορισμένες αξίες που αντλήσαμε από την προσκοπική μας εμπειρία», δήλωσε ο Σταύρος. «Θέλουμε να μεταδώσουμε στους ανθρώπους μερικές από τις εμπειρίες μας από πρώτο χέρι. Πιστεύουμε στη δύναμη της φιλίας και της καλής χημείας μεταξύ των ανθρώπων και προσπαθούμε να δράσουμε με ευγένεια και σεβασμό στη φύση και στους συνανθρώπους. Οι δραστηριότητές μας είναι προσιτές σε όλους, χωρίς αποκλεισμούς, δίνουμε δε ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες και την ασφάλειά τους: θα προτιμούσαμε να πάμε όλοι μαζί, μια ομάδα των τριάντα, αντί μιας μικρής ομάδας που θα έφτανε πρώτη στην κορυφή.

 

“Η Φύση της Φωτογραφίας”: Η εμπειρία

Η δραστηριότητα «Η Φύση της Φωτογραφίας» του Δεκεμβρίου υπογράμμισε τις διαφορές μεταξύ της “Our Way” και μιας εταιρείας την οποία θα μπορούσε να προσλάβει κάποιος για να ανεβεί στο βουνό ή για να τον οδηγήσει σε ένα τουρ φωτογραφίας στην περιοχή. Η πεζοπορία μέχρι το Προσκοπικό Κέντρο ήταν ένα πρώτο μέρος της συνολικής εμπειρίας. Στη συνέχεια συναντηθήκαμε με ένα παλιό κάτοικο του χωριού, τον κύριο Μπάμπη, στο μνημείο του ολοκαυτώματος του Χορτιάτη, ο οποίος μας διηγήθηκε ορισμένα ιστορικά γεγονότα του χωριού. Μετά, χωριστήκαμε σε μικρότερες ομάδες και κάθε ομάδα έλαβε έναν χάρτη του θησαυρού του Μπάρμπα Νικήτα με ενδείξεις για να ακολουθήσουμε στο δρόμο προς το Προσκοπικό Κέντρο. Οι κάμερες κατέγραφαν το ταξίδι μας, ενώ ο ενθουσιασμός μας εντεινόταν χάρη στο υγιές πνεύμα ανταγωνισμού μεταξύ των ομάδων.

Φτάσαμε στο Προσκοπικό Κέντρο ακριβώς με τις πρώτες στάλες της βροχής και στο κεντρικό κτίριο, μας υποδέχτηκαν υπέροχα αρώματα ζεστού τσαγιού, τυρόπιτας, σπανακόπιτας και διάφορων άλλων σπιτικών κέικ και μπισκότων, γύρω από τη ζεστασιά του τζακιού. Αφού ζεσταθήκαμε και τακτοποιηθήκαμε, ο Ιωάννης μας δίδαξε τα βασικά της φωτογραφίας και στη συνέχεια, κάθε ομάδα παρουσίασε τις φωτογραφίες της και συμμετείχε σε επίδειξη φωτισμού με τρία σημεία. Στο τέλος της βραδιάς, προχωρήσαμε σε μια σειρά, ο ένας πίσω από τον άλλον, και κατεβήκαμε το βουνό με το μονοπάτι μας να φωτίζεται μόνο με φανάρια και από το σχεδόν γεμάτο φεγγάρι.

Κάθε τμήμα της εκδρομής προκαλούσε μια διαφορετική αίσθηση. Οι κάμερες ενεργοποίησαν την αίσθηση της όρασης, το φαγητό τις αισθήσεις της οσμής και της γεύσης, η κάθοδός μας τις αισθήσεις της ακοής και της αφής. «Μου άρεσε πολύ το φαγητό», είπε η Χριστίνα Αμανατίδου, μία από τις συμμετέχουσες. «Και εμένα, η φωτιά», είπε ο γιος της Κωνσταντίνος. «Μου άρεσε πολύ όταν κατεβήκαμε από το Προσκοπικό Κέντρο όλοι μαζί στο σκοτάδι και είδαμε τα φώτα από το χωριό να απλώνονται κάτω από μας», δήλωσε η Στέλα Γιαπουτζίδου. «Ήταν μια φανταστική περιπέτεια».

«Η φύση είναι μια πηγή έμπνευσης και οι δραστηριότητες που κάνουμε είναι ακόμα καλύτερες όταν τις κάνουμε με φίλους», δήλωσε ο Απόστολος, ένας από τους διοργανωτές. Η ελληνική ιδέα της παρέας, ένας κύκλος φίλων μεγάλης διάρκειας οι οποίοι συναντιούνται για να μοιραστούν τις εμπειρίες, τις αξίες και τις ιδέες τους για τη ζωή, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο όραμα του Σταύρου και του Γεράσιμου για την “Our Way”. Ελπίζουν ότι οι άνθρωποι που συμμετέχουν στις εκδρομές τους θα θελήσουν να έρθουν ξανά και να αναπτύξουν σιγά σιγά δεσμούς φιλίας μεταξύ τους. Και ένιωσα ακριβώς αυτό. Η παρέα της “Our Way” ήταν φιλική και φιλόξενη, η δε καλή ατμόσφαιρα μεταξύ των μελών της μετέτρεψε την εκδρομή σε ένα ευχάριστο απόγευμα δίνοντας την αίσθηση παρέας με παλιούς φίλους.

Αμπελοκαλλιέργεια: Οφέλη και προκλήσεις

Γνωρίστε τoν Γιώργο

O Γιώργος Παπαναστασίου, 26 ετών, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καβάλα. Σπούδασε στο Τμήμα Γεωπονίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για πέντε χρόνια και καλλιεργεί επιτραπέζια σταφύλια με τον πατέρα του, τον Δημήτριο, και τον αδερφό του, τον Παναγιώτη, 30 ετών. Καλλιεργούν δύο ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών στο χωριό Κάριανη, 55 χλμ. δυτικά της Καβάλας:·50 στρέμματα ποικιλίας Thompson Seedless και 8 στρέμματα Red Globe (χωρίς σπόρους). Αμφότερες οι ποικιλίες έχουν καλή εμπορική αξία και ευδοκιμούν στην περιοχή.

«Από παιδί μου άρεσε να βοηθάω τον πατέρα μου στα χωράφια. Στην αρχή ήταν μάλλον σαν παιχνίδι αλλά καθώς μεγάλωνα τον βοηθούσα περισσότερο», δηλώνει ο Γιώργος. «Έμαθα όλη τη διαδικασία της αμπελοκαλλιέργειας από τον πατέρα μου. Ονειρευόταν να γίνω αγρότης σαν κι αυτόν. Ο αδελφός μου σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων και στη συνέχεια αποφάσισε να γίνει αγρότης. Αφού τελείωσα τις σπουδές, αποφάσισα και εγώ να ασχοληθώ με τα σταφύλια».

Η ζωή ως αμπελοκαλλιεργητής

Ο Γιώργος και η οικογένειά του κλαδεύουν τα αμπελοκλήματα για 3-4 μήνες, συνήθως από τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο. Τα φυτά δεν έχουν ακόμη βγάλει τα φύλλα τους, είναι γυμνά κλαδιά. «Από τον Απρίλιο έως τον Νοέμβριο υπάρχει πολλή δουλειά στα χωράφια», είπε ο Γιώργος: Κόψιμο των κορυφών, ξυφύλλισμα (αφαίρεση μερικών φύλλων), ψεκασμός φυτοφαρμάκων και λίπανση. Ο καρπός αρχίζει να εμφανίζεται τον Μάιο και η συγκομιδή των σταφυλιών Thompson Seedless γίνεται τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, ενώ των σταφυλιών Red Globe τον Οκτώβριο. Οι είκοσι εργαζόμενοι στα αμπέλια μπορούν να συγκομίσουν όλα τα σταφύλια σε 10 μέρες. Κάθε στρέμμα αποδίδει περίπου τρεις τόνους σταφυλιών.

Τα επιτραπέζια σταφύλια αναπτύσσονται κοντά στο έδαφος και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στους μύκητες όταν βρέχει ή όταν υπάρχει υγρασία. Το προηγούμενο καλοκαίρι ήταν πολύ δύσκολο για τα σταφύλια, αφού έβρεξε πολύ τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Ο Γιώργος σκέπασε τα φυτά με πλαστικό και τα προστάτευσε με φυτοφάρμακα. Φοβάται ότι λόγω της κλιματικής αλλαγής, τα προβλήματα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι καλλιεργητές στο μέλλον σίγουρα θα αυξηθούν.

 

Συνεργασία με άλλους αμπελοκαλλιεργητές από το πρόγραμμα FarmAdoption

Ο Γιώργος ήταν ένας από τους παραγωγούς που επιλέχθηκαν από το πρόγραμμα «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» προκειμένου να συμμετάσχουν στο διετές πρόγραμμα Farm Adoption. Οι αμπελοκαλλιεργητές προέρχονται από την Καβάλα, το Κιλκίς, την Πέλλα και την Κατερίνη. Καλλιεργούν διάφορες ποικιλίες σταφυλιών όπως Vitoria, Italia και Crimson Seedless, οι οποίες εμφανίζουν διαφορετικές αλλεργίες και συμπτώματα, καθώς και διαφορετικούς χρόνους συγκομιδής λόγω του διαφορετικού κλίματος στο οποίο ευδοκιμούν.

Χάρη στη συνεργασία με τους άλλους παραγωγούς, ο Γιώργος έμαθε από τις εμπειρίες τους. «Βοηθάμε ο ένας τον άλλον, ανταλλάσσουμε απόψεις και συμβουλές και αποφασίζουμε για την τιμή πώλησης των σταφυλιών», είπε. «Όλοι πωλούμε στην ίδια τιμή». Οι εξαγωγείς πωλούν τα σταφύλια στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, συγκεκριμένα στην Αγγλία, τη Γερμανία και την Ουκρανία. «Η τιμή που μας πληρώνουν οι εξαγωγείς εξαρτάται από δύο παράγοντες», δήλωσε ο Γιώργος. «Πρώτον, από το εάν έχουμε καλύτερα σταφύλια από άλλες χώρες όπως η Ισπανία και, δεύτερον, από τη ζήτηση για σταφύλια». Οι τιμές αλλάζουν κάθε χρόνο και εξαρτώνται από τους καταναλωτές. Πέρυσι, ο Γιώργος πούλησε τα σταφύλια Thompson Seedless με 0,90 ευρώ το κιλό και τα Red Globe με 0,60 ευρώ το κιλό. Έχει τη διάθεση να εμβαθύνει περεταίρω τις γνώσεις του για τα σταφύλια και να βελτιώσει τις πρακτικές καλλιέργειάς τους. «Με τον σωστό συνδυασμό φυτοφάρμακων και λιπασμάτων, μπορώ να βελτιώσω το προϊόν και να πετύχω καλύτερες τιμές στην αγορά», δηλώνει.

 

Ο Πειραματικός Αγρός: Τα πάντα για την καλλιέργεια ελιάς

Γνωρίστε τον Αλέξανδρο

Ο Αλέξανδρος Ταταρίδας, 24 ετών, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Οι γονείς του πατέρα του με καταγωγή από τα Καμένα Βούρλα καλλιεργούσαν σιτάρι και ελιές από τις οποίες έβγαζαν και ελαιόλαδο. Παλαιότερα, ο παππούς του είχε επίσης ένα κοπάδι 150 προβάτων και ένα κοτέτσι. «Θυμάμαι όταν ήμουν παιδάκι, να επισκέπτομαι τη φάρμα την εποχή του μαζέματος της ελιάς και να βλέπω τα τελάρα με τις ελιές αλλά και τη διαδικασία της διαλογής ανάλογα με το μέγεθος του καρπού», μας λέει ο Αλέξανδρος. «Ο παππούς μου με πήγαινε  στοn χώρο που είχε τα πρόβατα και μου έλεγε πώς τα φρόντιζε». Σε γιορτές, αλλά και Σαββατοκύριακα, ο Αλέξανδρος συνέχιζε να επισκέπτεται τη φάρμα των παππούδων του. To κίνητρό του ήταν οι περιγραφές του παππού για τα δέντρα που είχαν και το μποστάνι με οπωροκηπευτικά που διατηρούσαν. Όταν ήταν περίπου 15 χρονών και καθώς άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα βιολογίας στο λύκειο, ξεκίνησε ταυτόχρονα από χόμπι να μελετά τη βιολογία των φυτών. Αργότερα, αν και η μητέρα του ήθελε να σπουδάσει ιατρική στο εξωτερικό, τον κέρδισε η Γεωπονία στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Γ.Π.Α.). «Ο πατέρας μου ήταν πολύ χαρούμενος επειδή ονειρευόταν να επιστρέψει στα Καμένα Βούρλα».

Αποφοίτησε από το Γ.Π.Α. με πτυχίο στην Επιστήμη Φυτικής Παραγωγής. Συνέχισε εκεί τις σπουδές του και, φέτος, θα τελειώσει το μεταπτυχιακό  του στις Καινοτόμες Εφαρμογές στην Αειφορική Γεωργία, στη Βελτίωση Φυτών και στην Αγρομετεωρολογία, με ειδικεύση στην  Αειφορική Γεωργία και Πιστοποίηση. «Κάνω αρκετά πειράματα σχετικά με τα ζιζάνια και την αειφορική χρήση ζιζανιοκτόνων», μας λέει.

Ενώ ήταν στο πανεπιστήμιο, άρχισε να ασχολείται ενεργά με τη φάρμα του παππού του, εφαρμόζοντας αυτά που έμαθε. Ο παππούς τον δίδαξε πώς να καλλιεργεί ελιές και να παράγει παρθένο ελαιόλαδο. «Όταν ολοκληρώσω τις σπουδές μου, θα ήθελα να επιστρέψω στο χωριό μου για να βοηθήσω στην οργάνωση και τον συντονισμό του γεωργικού τους σχεδίου», προσθέτει. «Σκέφτομαι επίσης να κάνω διδακτορικό και θα ήθελα να κάνω κάποια μαθήματα εκτός Ελλάδας ή να ταξιδέψω στην Αμερική και να δουλέψω σε κάποια εταιρεία. Στο τέλος όμως θα ήθελα να ξεκινήσω τη δική μου οικογένεια και ίσως να γυρίσω μόνιμα σε ένα από τα χωριά μου».

Στον ελεύθερο χρόνο του ο Αλέξανδρος ενδιαφέρεται για τη ζυθοποίηση και πειραματίζεται με την παραγωγή του American pale ale και της imperial stout. «Προς το παρόν παράγω lager και μερικά pilsner», μας λέει. «Έκανα επίσης India pale ale και double IPA». Άλλωστε, συμμετέχει εθελοντικά ως συντονιστής και στην ομάδα «Let’s Do It Greece» του Γ.Π.Α. Κάθε άνοιξη, η οργάνωση συντονίζει μια μέρα εθνικής περιβαλλοντικής δράσης. Πέρυσι, 128.000 Έλληνες προσφέρθηκαν εθελοντικά να αποκαταστήσουν περιφράξεις, να μειώσουν τα απόβλητα και να καθαρίσουν τις παραλίες. Η φετινή ημερομηνία δράσης θα είναι η Κυριακή 7 Απριλίου 2019.

Ο Πειραματικός Αγρός: Κατάρτιση στην καλλιέργεια ελιάς, την μελισσοκομία, τα αρωματικά και φαρμακευτικα΄φυτά και τα ψυχανθή

Ο Αλέξανδρος είναι ο υπεύθυνος του έργου του Πειραματικού Αγρού του προγράμματος  «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» στην Κωπαΐδα. Ο Πειραματικός Αγρός βρίσκεται 110 χιλιόμετρα βόρεια της Αθήνας, κοντά στη Λαμία. Καλύπτει 1000 στρέμματα και αποτελείται από θερμοκήπιο και από ένα κτίριο κατάρτισης το οποίο στεγάζει δύο αίθουσες διδασκαλίας, ένα γραφείο και ένα δωμάτιο διανυκτέρευσης που μπορεί να φιλοξενήσει τρία άτομα. Ο Πειραματικός Αγρός θα αρχίσει να λειτουργεί το 2019 με 150 δικαιούχους του προγράμματος. «Ο στόχος μας είναι τα επόμενα δύο χρόνια να εκπαιδευτούν 300 νέοι σε διάφορους κλάδους του αγροτικού τομέα, όπως είναι η Μελισσοκομία, τα  Αρωματικά και Φαρμακευτικά Φυτά, καθώς και η Αειφόρος Καλλιέργεια των Ψυχανθών», δήλωνει ο Αλέξανδρος. «Αυτό θα γίνει μέσω εντατικών επισκέψεων στον Πειραματικό Αγρό στην Κωπαΐδα».

Ο αγρός θα προσφέρει στους νέους αγρότες την ευκαιρία να δημιουργήσουν τις δικές τους ανεξάρτητες επιχειρήσεις με επιτόπια υποστήριξη και πρόσβαση σε κοινόχρηστο εξοπλισμό, εγκαταστάσεις και πόρους που θα μειώσουν τους αρχικούς φραγμούς εισόδου στην αγορά. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι δικαιούχοι θα πρέπει να είναι σε θέση να δουλέψουν στις δικές τους καλλιέργειες, έχοντας αποκτήσει τις δεξιότητες, τις γνώσεις και την εμπειρία που απαιτούνται για να ξεκινήσουν το έργο τους με καλές προϋποθέσεις.

«Ανησυχώ για το αν η Ελλάδα θα μπορέσει να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να αναστρέψει την πορεία του αγροτικού της τομέα», ομολογεί ο Αλέξανδρος. «Ωστόσο, το πρόγραμμα «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» παρέχει στους νέους αγρότες τα εργαλεία, τις τεχνικές και τη δικτύωση για να τους διευκολύνει και θέλω να μοιραστώ τις  γνώσεις και τις δεξιότητές μου μαζί τους  και να συμμετάσχω και εγώ στην εκπαίδευση αυτής της νέας γενιάς».

 

Καλλιέργεια και παραγωγή τσαγιού

Γνωρίστε τον Βασίλη

Ο Βασίλης Κωστόπουλος, 22 ετών, καλλιεργεί  τσάι του βουνού στα Πιέρια όρη, κοντά στον Όλυμπο. Από μικρός αγαπούσε τη φύση, το δάσος και την πλούσια μυρωδιά τoυ βουνού. Το 2007, όταν ήταν 10 ετών, ο πατέρας του Κωνσταντίνος, παραγωγός φασολιών και καπνού, αποφάσισε να καλλιεργήσει τσάι. «Ο πατέρας είδε τους άλλους να καλλιεργούν και να πωλούν το τσάι και αποφάσισε να το δοκιμάσει και αυτός», δήλωσε ο Βασίλης. «Έχει 35 στρέμματα γης και όταν του είπα ότι ήθελα να καλλιεργήσω και εγώ τσάι, μου έδωσε το πρώτο μου στρέμμα—και όχι μόνο το στρέμμα, αλλά και τη γνώση του και τις συμβουλές. «Συνέχισε», μου λέει πάντα. «και μην το εγκαταλείπεις όταν υπάρχουν δυσκολίες».

Από τον πατέρα του ο Βασίλης κληρονόμησε την αφοσίωση στη δουλειά  του. «Είμαστε πολύ κοντά με τον πατέρα μου και έχουμε καλή επαγγελματική σχέση. Χάρηκε πολύ με την απόφασή μου να ακολουθήσω τα βήματά του και, πλέον, οι γονείς μου και εγώ εργαζόμαστε δίπλα-δίπλα στα χωράφια».

Πράγματι, καθώς έπαιρνα συνέντευξη από τον Βασίλη πίνοντας καφέ στο ξενοδοχείο Άτριον, παρατήρησα ότι διέθετε μια ωριμότητα που φαινόταν σπάνια για την ηλικία του. Tου αρέσει η χάουζ μουσική και, μετά τη συνέντευξή μας, έβαλε ένα λευκό πουκάμισο για να κάνει τον DJ σε ένα μπαρ. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα εργάζεται στο Χιονοδρομικό Κέντρο του Ελατοχωρίου και κάνει ποδήλατο βουνού μέσα στα πολλά μονοπάτια γύρω από το χωριό. «Δεν έχω τόσο χρόνο όσο άλλοι φίλοι μου για να βγαίνω έξω, να περπατάω ή να κολυμπάω στην παραλία», είπε. «Αλλά για μένα, αξίζει τον κόπο».

Η παραγωγή του τσαγιού του βουνού

Το τσάι του βουνού είναι μια μοναδική ποικιλία που παράγεται από τα αποξηραμένα λουλούδια, τα φύλλα και τους μίσχους ενός ελληνικού βότανου που ονομάζεται Σιδερίτης. Δημοφιλές στη Μεσόγειο και στα Βαλκάνια, ο Σιδερίτης ήταν γνωστός στους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι το ονόμασαν έτσι για την ικανότητά του να θεραπεύει πληγές που προκαλούνται από τα σιδερένια όπλα στη μάχη. Το βότανο αναπτύσσεται μόνο στις ορεινές περιοχές της Ελλάδας, σε υψόμετρο 900 μέτρων, και ευδοκιμεί στις πλαγιές του Όλυμπου. Το φυτό έχει έναν “μάλλινο” μίσχο, φύλλα σε σχήμα δόρατος και μικρά, αρωματικά κίτρινα άνθη.

Ο Βασίλης παράγει τσάι του βουνού από το 2015. Καλλιεργεί δέκα στρέμματα και σχεδιάζει να προσθέσει άλλα πέντε. Κάθε στρέμμα αποδίδει 110-150 κιλά τσάι. Κατά την περίοδο συγκομιδής, τον Μάιο και τον Ιούνιο, 20 άτομα μαζεύουν το τσάι  από τα χωράφια με το χέρι κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν είναι στεγνό. «Μου αρέσει να μαζεύω το τσάι και να το μυρίζω γύρω μου. Είναι όμορφο περιβάλλον εργασίας», δηλώνει ο Βασίλης. «Ένας καλός εργάτης μπορεί να μαζέψει 12-15 κιλά τσάι την ημέρα και μας παίρνει περίπου τέσσερις ημέρες για τη συγκομιδή ενός στρέμματος».

«Είχαμε μια δύσκολη εποχή πέρσι», μας λέει ο Βασίλης. «Έβρεξε πολύ και το τσάι πρέπει να μαζευτεί όταν είναι στεγνό». Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, χρειάζονται 10 έως 15 ημέρες για να στεγνώσει το τσάι στην αποθήκη, πάνω σε παλέτες.

Ο Βασίλης πουλάει το τσάι  7-8 ευρώ το κιλό. Το τσάι βιολογικής προέλευσης, το οποίο πρέπει να καλλιεργείται φυσικά, χωρίς καθόλου λιπάσματα ή πρόσθετα, μπορεί να πουληθεί σε υψηλότερη τιμή, γύρω στα 11-12 ευρώ το κιλό. «Χρειάζονται τρία χρόνια για την προετοιμασία ενός πλήρως βιολογικού στρέμματος», δηλώνει ο Βασίλης. «Ο πατέρας καλλιεργεί ήδη ένα στρέμμα βιολογικού τσαγιού και, του χρόνου, θα έχω και εγώ το δικό μου».

Ο Βασίλης και εννέα άλλοι παραγωγοί τσαγιού στην περιοχή θα εκπαιδευτούν και θα λαμβάνουν συμβουλές από το πρόγραμμα «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» για τα επόμενα τρία χρόνια. «Ενημερώνουμε τους μέντορες για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην παραγωγή και μας βοηθούν να βρούμε λύσεις», δήλωσε ο Βασίλης. «Μας παρέχουν επίσης συμβουλές σχετικά με τον τρόπο συσκευασίας και πώλησης του τσαγιού. Μέχρι στιγμής, το πιο σημαντικό μάθημα που έχω πάρει είναι να ανοίγω το μυαλό μου, να σκέφτομαι έξω από το κουτί». Μέσω του προγράμματος, ο Βασίλης συναντήθηκε και με άλλους παραγωγούς τσαγιού από κοντινά χωριά και ξεκίνησαν συνεργασίες.

Η επέκταση της επιχείρησης παραγωγής τσαγιού

«Όταν ο πατέρας μου μού έδωσε το πρώτο μου στρέμμα, έπρεπε να αποφασίσω πώς να το διαχειριστώ», είπε ο Βασίλης. «Όπως και πολλοί νέοι, ονειρεύομαι να κάνω κάτι μεγαλύτερο από τον πατέρα μου, να αξιοποιήσω στο έπακρο αυτό που μου έδωσε». Σήμερα, o Βασίλης πουλάει το τσάι του στις Σέρρες, την Κατερίνη, τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα. Πειραματίζεται συνεχώς, αναζητώντας νέους τρόπους συσκευασίας του τσαγιού  και επέκτασης σε νέες αγορές. «Θέλω να πουλάω εκτός Ελλάδας», δηλώνει. «Πολλοί άνθρωποι δεν έχουν ακούσει για τσάι του βουνού, αλλά ο Όλυμπος είναι ένα εμπορικό σήμα που θα μπορούσε να βοηθήσει  και να αναδείξει μερικά από τα ειδικά χαρακτηριστικά του τσαγιού».

Ο Σιδερίτης, όπως έμαθα, έχει ποικίλα οφέλη για την υγεία. Χρησιμοποιείται παραδοσιακά ως βοηθητικό της πέψης, ως ενισχυτικού του ανοσοποιητικού συστήματος και να αγχολυτικό. Πρόσφατη επιστημονική έρευνα υποστηρίζει τη χρήση του για την πρόληψη του κρυολογήματος, της γρίπης και διάφορων αλλεργιών: ο Σιδερίτης θεωρείται επίσης ισχυρό αντιοξειδωτικό, του οποίου τα αιθέρια έλαια έχουν αντιμικροβιακές και αντιμυκητιασικές ιδιότητες. Το τσάι  δεν περιέχει καφεΐνη και το χρώμα του κατά την Παρασκευή του είναι χρυσοκαστανό χρώμα όταν παρασκευάζεται. Συνδυάζεται καλά με μέλι και μια φέτα λεμονιού.

«Θέλω να δημιουργήσω μείγματα τσαγιού με άλλα αρωματικά βότανα, όπως λεβάντα, μέντα και χαμομήλι», δηλώνει ο Βασίλης. «Επίσης, πειραματίζομαι για κρύο τσάι σε συνδυασμό με φρούτα για ένα ελαφρύ και δροσιστικό καλοκαιρινό ποτό. Το τσάι του βουνού μπορεί ακόμη να χρησιμοποιηθεί και για να προσθέσει μια λεπτή γεύση σε τρόφιμα, όπως στο ψωμί αλλά και σε διάφορα πιάτα κρέατος».

Το Σάββατο το απόγευμα ο Βασίλης μίλησε με τους συμμετέχοντες του προγράμματος  «Εκπαιδεύοντας τους Εκπαιδευτές» (Train the Trainers) στο Ελατοχώρι και χάρισε σε καθένα μας από ένα όμορφο μπουκέτο του δικού του τσαγιού, τυλιγμένο παραδοσιακά με καφέ σπάγγο. «Όταν κόβεται το φυτό, χάνει όλη την ομορφιά του» μας λέει.

«Θέλω να αφήσω κάτι στα παιδιά μου», δηλώνει ο Βασίλης. «Θέλω να ζήσω από τη δουλειά μου και να προσφέρω στα παιδιά μου τα προς το ζην. Η συμβουλή που θα  τους δώσω είναι η ίδια συμβουλή που μου έδωσε ο πατέρας μου: Συνεχώς παλεύουμε, αλλά πρέπει πάντα να προσπαθούμε. Συνεχίζετε να προσπαθείτε».

“Ο Δικός Μας Τρόπος”: Εναλλακτικές εκδρομές στον Χορτιάτη

Γνωρίστε τoν Γεράσιμο

Ο Γεράσιμος Μαζαράκης, 41 ετών, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και μένει στην περιοχή Μπότσαρη. Το 1983, όταν ήταν έξι ετών, προσχώρησε στο 9ο Σύστημα Προσκόπων του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων, την εθνική οργάνωση Προσκόπων η οποία ιδρύθηκε το 1910 από τον Αθανάσιο Λευκαδίτη. Η ελληνική οργάνωση απαριθμά 20.000 μέλη, μεταξύ των οποίων οι Πρόσκοποι Θεσσαλονίκης, οργάνωση που ιδρύθηκε το 1914 και έχει 2.000 μέλη.

«Την πρόταση να ενταχθώ στους Προσκόπους μου την έκανε ο πατέρας μου, βλέποντας τα παιδιά να παίζουν στο κοντινό μας πάρκο», δηλώνει ο Γεράσιμος. «Τριάντα πέντε χρόνια αργότερα, αφού έχω περάσει από όλα τα στάδια των ανήλικων μελών (Λυκόπουλο, Πρόσκοπος, και Ανιχνευτής), είμαι πλέον Βαθμοφόρος και μέλος του προσωπικού εκπαίδευσης».

Ο Γεράσιμος με πήρε μαζί του για να επισκεφτώ το Προσκοπικό κέντρο Θεόδωρος Λίτσας στον Χορτιάτη, περίπου 30 λεπτά από τη Θεσσαλονίκη, στη θέση Ηφαίστειο. Στα 1100 μέτρα, το Ηφαίστειο είναι το υψηλότερο σημείο της περιοχής. Ενώ οδηγούσαμε μέσα από το χωριό, τα σύννεφα έκρυψαν την κορυφή του βουνού και φαινόταν να ταξιδεύουν προς το μέρος μας πάνω από το πράσινο, καφέ, και πορτοκαλί φύλλωμα. Ανεβήκαμε στο επίπεδο των γκρίζων σύννεφων. «Κάτω εκεί είναι η Θεσσαλονίκη», είπε δείχνοντας. Όταν φτάσαμε στο προσκοπικό κέντρο, το χαρακτήρισε «το διαμάντι μας».

Το κέντρο αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ζωής του Γεράσιμου. Έχει έναν λάκκο για φωτιά, έναν υπαίθριο φούρνο όπου οι Βαθμοφόροι ψήνουν σουβλάκια, και ένα μικρό παρεκκλήσι. Σπιτάκια για πουλιά κρέμονται στα δέντρα και σκαλιστές ξύλινες πινακίδες δείχνουν τις διάφορες κατευθύνσεις. Πρόσκοποι με κίτρινες στολές και πράσινα καπέλα ασχολούνταν με διάφορες δραστηριότητες, κυνηγώντας ο ένας τον άλλον, χορεύοντας, παίζοντας κάρτες. Το κέντρο χρησιμοποιείται ακόμα από τους προσκόπους λόγω της εγγύτητάς του με τη Θεσσαλονίκη, ενώ το κοντινό στρατόπεδο διατηρεί τα μονοπάτια προσπελάσιμα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. «Θυμάμαι την πρώτη μου εκδρομή ως αρχηγός με τους μικρούς μου Προσκόπους», δήλωσε ο Γεράσιμος. «Διανυκτερεύσαμε σε σκηνές και απολαύσαμε τον έναστρο ουρανό συζητώντας παράλληλα για τους αστερισμούς».

 

“Ο Δικός μας Τρόπος”: Ξεκινώντας από το πρόγραμμα Εναλλακτικού Τουρισμού

Πέρυσι, με τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα του Εναλλακτικού Τουρισμού που υλοποιήθηκε από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή, ο Γεράσιμος και ο φίλος του Πρόσκοπος Σταύρος Παπαδόπουλος αποφάσισαν να ιδρύσουν μια εταιρεία με την ονομασία «Ο Δικός Μας Τρόπος», για να παράσχουν υπηρεσίες εναλλακτικών εκδρομών στον Χορτιάτη. «Θέλαμε να ξεκινήσουμε αυτό το εγχείρημα διότι έτσι μας αρέσει να περνάμε τον ελεύθερό μας χρόνο», δήλωσε ο Γεράσιμος. «Ο Χορτιάτης είναι το δεύτερό μας σπίτι και εδώ και πολλά χρόνια διοργανώνουμε εκδρομές στην περιοχή. Στην ουσία κάναμε το χόμπι μας επάγγελμα». Το πρόγραμμα του Εναλλακτικού Τουρισμού τους έμαθε πώς να κάνουν τις ιδέες τους πραγματικότητα, πώς να κοστολογούν τις δραστηριότητες, πώς να τις διαφημίζουν, πώς να τις κάνουν ασφαλείς για τους συμμετέχοντες και πολλά άλλα. Όλα αυτά σε συνεργασία με δύο εκπροσώπους του προγράμματος, τον Απόστολο Μαλούδη και τη Μαρία Λιακοπούλου. Ονόμασαν την εταιρεία τους «Ο Δικός Μας Τρόπος» για να υπογραμμίσουν τη μοναδική τους προσέγγιση σχετικά με την ανάπτυξη νέων σχέσεων και φιλίας μέσω των εναλλακτικών εμπειριών.

«Με τον Σταύρο γνωριστήκαμε πριν από 12 χρόνια περίπου, μέσα από κοινές δράσεις στους Προσκόπους», δήλωσε ο Γεράσιμος. «Είμαστε και οι δύο μέλη του προσωπικού εκπαίδευσης και σιγά-σιγά γίναμε πολύ καλοί φίλοι». Αποτελούν μια καλή ομάδα και η μεταξύ τους σχέση κάνει κάθε εκδρομή να μοιάζει σαν μια συνάντηση με την παρέα. Με την πρώτη τους δραστηριότητα στο πλαίσιο της επιχείρησης «Ο Δικός Μας Τρόπος» έκαναν πεζοπορία στον Χορτιάτη μέσα από τα μονοπάτια των παγοποιών, δηλαδή τα μονοπάτια των ανθρώπων που έφτιαχναν και πουλούσαν πάγο μέχρι το 1960, η δραστηριότητα των οποίων διεκόπη με την άφιξη των ηλεκτρικών ψυγείων στην Ελλάδα. Η δεύτερη δραστηριότητα ήταν ένα κυνήγι για τον φωτογραφικό θησαυρό, ακολουθώντας τον χάρτη του Μπάρμπα Νικήτα, ενώ η τρίτη εκδρομή θα λάβει χώρα αυτό το Σαββατοκύριακο.

Ο Γεράσιμος είναι πτυχιούχος με Master in Business Administration (MBA) από το CITY College, Διεθνές Τμήμα του University of Sheffield στη Θεσσαλονίκη. Έχει εργαστεί στο Τμήμα Αγορών της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής από το 2000. Ο γιος του Κωνσταντίνος, είναι επτά ετών και ο Γεράσιμος ελπίζει ότι κάποια στιγμή θα ενταχθεί κι αυτός στους Προσκόπους.