Κατηγορία: Ιστορίες Επιτυχίας

Αγροτική έρευνα και διασφάλιση ποιότητας αγροτικών προϊόντων

Γνωρίστε τoν Σέρκο

ΟΣέρκο Χαρουτουνιάν είναι Καθηγητής Χημείας και Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών, Διοικητικών και Φοιτητικών Υποθέσεων του  Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ). Πρόσφατα ανέλαβε και καθήκοντα επιστημονικού υπευθύνου στο ΓΠΑ για το πρόγραμμα «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» (ΝΓΝΓ).

Το διάστημα 2013-2015 ήταν Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού ΔΗΜΗΤΡΑ (ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ), του  μεγαλύτερου αγροτικού οργανισμού της Ελλάδας, με αρμοδιότητες την αγροτική έρευνα, την κατάρτιση-εκπαίδευση στον αγροτικό τομέα, τον έλεγχο και τη διασφάλιση της ποιότητας των αγροτικών προϊόντων, όπως και όλους τους ελέγχους στο κύκλωμα κρέας και γάλα.

Με επιστημονικό υπόβαθρο την επιστήμη της Χημείας, ο Σέρκο έχει ως κύριο ερευνητικό αντικείμενο τη βιοϊατρική έρευνα με εξειδίκευση τη μελέτη των οιστρογόνων ορμονών και την ανάπτυξη νέων αντικαρκινικών φαρμάκων. Απέκτησε τον τίτλο του διδάκτορα στο ΓΠΑ, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Illinois, ίδρυμα στο οποίο επέστρεψε αργότερα ως μεταδιδακτορικός ερευνητής (1985-87) και επισκέπτης καθηγητής (1992-93). Όταν τον επισκέφθηκα στο γραφείο του στο ΓΠΑ, είδα το διάγραμμα του ακαδημαϊκού γενεαλογικού του δένδρου, το οποίο περιλαμβάνει όλους τους μέντορές του που ξεκινούν από τους Ιταλούς γιατρούς του 15^ου αιώνα και τους Γάλλους φαρμακοποιούς του 17^ου αιώνα.

«Συχνά αναφέρω στους φοιτητές μου: Σε 30 χρόνια, το 62% των θέσεων εργασίας θα αφορά ειδικότητες που σήμερα δεν μπορούμε καν να φανταστούμε. Χωρίς ένα στέρεο επιστημονικό υπόβαθρο, δεν θα είναι δυνατόν να επιτύχετε. Έτσι, οι σπουδές σε βασικές επιστήμες όπως η Χημεία, αποτελεί το καλύτερο εργαλείο για να έχετε τη δυνατότητα να παρακολουθήσετε τις εξελίξεις». Ο Σέρκο μου μίλησε για τον πατέρα του, ο οποίος ξεκίνησε να εργάζεται ως ηλεκτρολόγος στις αρχές της  δεκαετίας του ’50. Αρχικά επισκεύαζε τζούκμποξ και μετά ραδιόφωνα. Στη συνέχεια ήρθαν τα τρανζίστορ, μετά  η τηλεόραση -αρχικά η ασπρόμαυρη, έπειτα η έγχρωμη- και τώρα οι σύγχρονες με την επίπεδη οθόνη. «Εάν είχε μάθει μόνο το τζούκμποξ, θα είχαμε πεθάνει από την πείνα!» τόνισε ο Σέρκο. Μου φαίνεται ότι έχει κληρονομήσει την όρεξη του πατέρα του για τις προκλήσεις και τις γνώσεις. Πρόσφατα άλλαξε Τμήμα και εντάχθηκε στο Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής και Υδατοκαλλιεργειών. Πλέον, εκτός από τις βιοϊατρικές εφαρμογές της οργανικής χημείας, τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τα φυσικά προϊόντα, το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής καθώς και την ανάδειξη και πιστοποίηση των ελληνικών παραδοσιακών αγροτικών προϊόντων.

«Η Ελλάδα δεν έχει τη δυνατότητα να παράγει μεγάλες ποσότητες από τα προϊόντα της», ανέφερε ο Σέρκο. «Οι παραγωγές είναι μικρές. Ένα μεσαίας τάξης οινοποιείο στην Ελλάδα παράγει 150.000 φιάλες, ενώ ένα αντίστοιχο στην Καλιφόρνια παράγει 3-5 εκατομμύρια φιάλες. Καταλαβαίνετε τη διαφορά στην οικονομία κλίμακος και τις επιπτώσεις στην τελική τιμή. Δεν είναι δυνατόν να τους ανταγωνιστούμε στις τιμές. Έτσι, είναι επιτακτική ανάγκη να επενδύσουμε στην ποιότητα και τη μοναδικότητα των προϊόντων μας».

 

Το Κρασί, η Φάβα, και το Τοματάκι της Σαντορίνης

Ο Σέρκος έχει εργαστεί πολύ για τη μελέτη και ανάδειξη των τοπικών προϊόντων της Σαντορίνης. Παρότι το ιδιαίτερο εδαφοκλιματικό περιβάλλον του νησιού (ηφαιστειακό έδαφος,  μεγάλη ηλιοφάνεια, ελάχιστοι υδατικοί πόροι και δυνατοί άνεμοι) δεν είναι ευνοϊκό για τη γεωργία, όμως προσφέρει ορισμένα σημαντικά πλεονεκτήματα που κυρίως σχετίζονται με την ανάπτυξη των φυτών σε συνθήκες stress. Για να ανταπεξέλθουν τα φυτά στις δυσμενείς αυτές συνθήκες παράγουν δευτερογενείς μεταβολίτες, ουσίες με σημαντική βιοδραστικότητα. Για παράδειγμα, τα σταφύλια της Σαντορίνης είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πολυφαινόλες, οι οποίες είναι γνωστό ότι επιδεικνύουν σημαντική αντιοξειδωτική δράση και χρησιμοποιούνται ευρύτατα για την παραγωγή μιας μεγάλης ποικιλίας καλλυντικών, φαρμάκων και συμπληρωμάτων διατροφής. Αντίστοιχα, και τα κρασιά τις Σαντορίνης είναι πολύ πλουσιότερα σε πολυφαινόλες σε σύγκριση με τα κρασιά άλλων περιοχών.   

Επειδή η Σαντορίνη, λόγω γεωμορφολογίας, δεν μπορεί να υποστηρίξει την εκτεταμένη εκτροφή αιγοπροβάτων οι κάτοικοί της καλλιεργούν παραδοσιακά τη φάβα ως πηγή πρωτεϊνών. Παρότι ως φυτό η φάβα καλλιεργείται σε πολλά μέρη, η ποικιλία που καλλιεργείται στη Σαντορίνη (Lathyrus clymenum) είναι μοναδική, διαφορετική από τις υπόλοιπες. Είναι μια αρχαία ποικιλία,  πλούσια σε πρωτεΐνες, η οποία θεωρείτο ότι είχε εξαλειφθεί. Όμως, η ανακάλυψη υπολειμμάτων φάβας στον προϊστορικό οικισμό στο Ακρωτήρι, τον αρχαίο μινωικό οικισμό που καταστράφηκε τον 16^ο αιώνα π.Χ. από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, έδωσε την ευκαιρία να πιστοποιηθεί ότι είναι το ίδιο με αυτό που και σήμερα καλλιεργείται στο νησί. Η φάβα Σαντορίνης βράζει πιο γρήγορα, έχει μια μαλακή, ελαφριά υφή και οργανοληπτικά μια ιδιαίτερη ελαφρά γλυκιά γεύση. Έτσι, και η τιμή της είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με τις υπόλοιπες ποικιλίες.

Τέλος, το τοματάκι της Σαντορίνης λόγω του ιδιαίτερου εδάφους της έχει μια πολύ γλυκύτερη γεύση και σημαντικά μεγαλύτερο περιεχόμενο σε σύγκριση με αντίστοιχα που καλλιεργούνται στην ηπειρωτική Ελλάδα. 

Ο Σέρκο έχει επίσης ασχοληθεί για την ανάδειξη και πιστοποίηση ποικίλων Ελληνικών αγροτικών προϊόντων, όπως το τσίπουρο Τύρναβου, το βατικιώτιο κρεμμύδι και τυριών της κεντρικής και βόρειας Ελλάδος (Τσαλαφούτι, Κασκαβάλ, σαρδέλα Καλλονής).

 

Μελέτη-Αξιοποίηση της Γνώσης των Αρχαίων Ελλήνων

Μεταξύ άλλων, ενδιαφέρεται και για τη γνώση των αρχαίων Ελλήνων στις φαρμακευτικές χρήσεις των φυτών. Η ερευνητική του ομάδα έχει διεξάγει έρευνα για το έργο του Διοσκουρίδη, ενός Έλληνα γιατρού του 1^ου  αιώνα μ.Χ., ο οποίος μελέτησε τα φαρμακευτικά φυτά και τα φαρμακευτικά σκευάσματα που μπορεί να ληφθούν από αυτά. Με βάση τα αρχαία κείμενα, η ομάδα του Σέρκο δημοσίευσε το 2015σε έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό την πρώτη παγκοσμίως εργασία που αφορά την αντιστοίχιση  των σύγχρονων φυτών με αυτά που αναφέρονται στα κείμενα του Διοσκουρίδη. Σήμερα, ασχολείται με τη μελέτη των σκευασμάτων αυτών, αλλά και την παραγωγή τους με τη χρησιμοποίηση συγχρόνων τεχνικών. Η γνώση που αποκτήθηκε από τις μελέτες αυτές βοήθησε τον Σέρκο στην υλοποίηση του  χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ έργου LIFE-CONOPS, που αφορά την καταπολέμιση των  νέων ειδών κουνουπιών που έχουν εισβάλλει σε  Ελλάδα και  Ιταλία λόγω της κλιματικής αλλαγής. Με βάση τη γνώση των αρχαίων Ελλήνων ότι το ξύλο του κέδρου (juniperus) δεν προβάλλεται  από τα έντομα, η ερευνητική ομάδα του Σέρκο μελέτησε όλα τα είδη κέδρου (juniperus)  της Ελλάδας και  ανέπτυξε ένα νέο απωθητικό κουνουπιών που αναμένεται να  κυκλοφορήσει το επόμενο καλοκαίρι.

«Ξεκίνησα στο Γ.Π.Α. ως επιστημονικός συνεργάτης το 1981. Φέτος είναι το 38ο έτος διδασκαλίας μου», ανέφερε ο Σέρκο. «Όταν αναφέρω στους φοιτητές μου πόσο καιρό υπηρετώ στο Γ.Π.Α., απλώς με κοιτάζουν άφωνοι». 

Ο Σέρκο θα προσπαθήσει να κάνει το μέρος του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» που υλοποιεί το Γ.Π.Α., αποτελεσματικότερο και ανοικτό σε νέες δραστηριότητες. Στο πλαίσιο αυτό συνεργάζεται με τον Καθηγητή κ. Γεώργιο Παπαδάκη από το Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων και Γεωργικής Μηχανικής του ΓΠΑ. «Ο Γεώργιος ειδικεύεται στην ενεργειακή απόδοση, τη σύγχρονη βιώσιμη γεωργία και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντικείμενα που θα συμβάλουν στην προώθηση της καινοτομίας στο πρόγραμμα», ανέφερε ο Σέρκο.

Παραδοασιακή γεωργική πρακτική και καινοτομία στον αγροδιατροφικό τομέα

Γνωρίστε τoν Πέτρο

Ο Δρ. Πέτρος Βαχαμίδης, 39 ετών από την Αθήνα, ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Γ.Π.Α.) το 2013. Σπούδασε στο τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και εξειδικεύτηκε στις υπαιθριες καλλιέργειες. Ο γενικός στόχος της ερευνητικής του δραστηριότητας είναι η ανάπτυξη και εξέλιξη εναλλακτικών λύσεων σε σχέση με την παραδοσιακή γεωργική πρακτική, προκειμένου να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της χρήσης των πόρων, ως μέσο αύξησης της παραγωγικότητας των καλλιεργειών, της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων αλλά και της αειφορίας. Το αντικείμενο της ερευνητικής του προσπάθειας όσον αφορά τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, εστιάζεται στις μεθόδους διαχείρισης των ζιζανίων, καθώς και στη βελτιστοποίηση των τεχνικών λίπανσης και άρδευσης. Εργάζεται ως επιστημονικός συνεργάτης στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 2013. Στο πρόγραμμα «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά», διδάσκει διαχείριση ζιζανίων και ορθές πρακτικές λίπανσης στα φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά.

«Ήθελα να σπουδάσω, είτε γεωπόνος, είτε πολιτικός μηχανικός, τελικά όμως η ζωή με οδήγησε να υπηρετήσω τη γεωργία, κάτι για το οποίο είμαι ιδιαίτερα περήφανος Η γεωργική επιστήμη είναι μια δυναμική βιολογική επιστήμη,  Συνεχώς μαθαίνεις και κάτι καινούργιο, οπότε  κάθε μέρα είναι μια νέα πρόκληση» αναφέρει ο Δρ. Πέτρος Βαχαμίδης. Ο Πέτρος αγαπά τη διδασκαλία και την επίλυση προβλημάτων. Ονειρεύεται να μπορεί να υπηρετεί τη γεωπονική επιστήμη με συνέπεια και παραγωγικότητα για όσο το δυνατόν περισσότερο.

Συμμετέχοντας σε πλήθος ερευνητικών προγραμμάτων, ο Πέτρος είχε τη δυνατότητα να  ταξιδεύει σε πολλά διαφορετικά μέρη της Ελλάδας. Συναντήθηκε με αγρότες σε όλη τη χώρα και έτσι δημιουργήθηκε μία διαδραστική σχέση. «Ένα από τα πράγματα που αγαπώ σ’ αυτή τη δουλειά είναι ότι συναντώ νέους ανθρώπους και γνωρίζω νέους τρόπους σκέψης. Ενώ ένα σημαντικό ποσοστό των αγροτών δεν έχουν ανώτερη ή ανώτατη εκπαίδευση καταφέρνουν και είναι πρακτικοί αλλά και καινοτόμοι», είπε. «Όταν πηγαίνεις στα χωράφια, μαθαίνεις τα πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί. Στη συνέχεια, επιστρέφεις στο πανεπιστήμιο και προσπαθείς να βρεις λύσεις».

 

Το Πρόγραμμα της κριθής ζυθοποιίας

«Το 2013 ξεκίνησα την ερευνητική μου προσπάθεια στην κριθή ζυθοποιίας, στο πλαίσιο της συνεργασίας μεταξύ του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με επιστημονικούς υπεύθυνους την Καθηγήτρια Γ. Οικονόμου και τον Καθηγητή Ν. Δέρκα, και της Αθηναϊκής Ζυθοποιΐας. Μέχρι και το 2008 δεν υπήρχε καλλιέργεια κριθής ζυθοποιίας στην Ελλάδα. Το κριθάρι ζυθοποιίας είναι αρκετά διαφορετικό από το κριθάρι που προορίζεται για ζωοτροφή. Συνηθίζαμε να καλλιεργούμε το κτηνοτροφικό κριθάρι σε χαμηλής γονιμότητας χωράφια, κάτι το οποίο δεν μπορεί να γίνει με τις σύγχρονες ποικιλίες που έχουμε εξετάσει. Από την έναρξη του προγράμματος μέχρι και σήμερα έχουν αξιολογηθεί περισσότερες από 30 σύγχρονες ποικιλίες κριθής ζυθοποιίας από την ερευνητική μας ομάδα. Η επιλογή και η τοποθέτηση στην καλλιέργεια των «καλύτερων», δηλαδή των πιο προσαρμοσμένων στις ελληνικές συνθήκες, τα τελευταία 7 χρόνια έχει οδηγήσει στην πράξη σε μία αύξηση των αποδόσεων κατά 30 κιλά/στρ ετησίως. Από τα αρχικά στάδια της συνεργασίας της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας με την ερευνητική μας ομάδα, ήταν σαφές ότι για να μπορέσει να επιτευχθεί ουσιαστική βελτίωση στην παραγόμενη ποσότητα, καθώς και στην ποιότητα, της κριθής ζυθοποιίας, η χρήση υψηλό-αποδοτικών ποικιλιών δεν ήταν αρκετή από μόνη της. Για το λόγο αυτό τα τελευταία 7 χρόνια κάνουμε εντατικά πειράματα που έχουν ως στόχο τη βελτίωση της καλλιεργητικής τεχνικής του κριθαριού ζυθοποιίας».

Πρόγραμμα Εναλλακτικού Τουρισμού: Καινοτομία στον ελληνικό τουρισμό

Γνωρίστε την Μαρία

Η Μαρία Σουμελίδου, 56 ετών, γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Η οικογένειά της είναι ποντιακής καταγωγής. Είναι υπεύθυνη της ενότητας “Νομικό πλαίσιο και δεοντολογία στον Τομέα του Τουρισμού” στο πρόγραμμα του Εναλλακτικού Τουρισμού που υλοποιείται από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή, ένα κομμάτι του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά».

Η Μαρία πάντα αγαπούσε τα ζώα και ως 16χρονη φοιτήτρια στο Κολλέγιο Ανατόλια, έγινε μέλος της “Ένωσης Μικρόσωμης φυλής αλόγων Σκύρου”. Ως μέλος του συλλόγου, άρχισε να ιππεύει και γενικά να μαθαίνει όλο και περισσότερα για αυτά τα απειλούμενα με εξαφάνιση άλογα. Το σκυριανό άλογο, ένα μικρόσωμο άλογο που βρίσκεται στη Σκύρο, αποτελεί μια από τις πιο σπάνιες φυλές αλόγων στον κόσμο. Αυτά ήταν τα άλογα που υποτίθεται ότι έσερναν το άρμα του Αχιλλέα και απαθανατίστηκαν στη ζωφόρο του Παρθενώνα. Γεμάτη επιθυμία να σώσει το σκυριανό άλογο, η Μαρία δούλεψε για αυτά και μετά την αποφοίτησή της έγινε πρόεδρος της ένωσης αυτή.

«Δεν επιδιώξαμε μόνο να διαδώσουμε πληροφορίες για το Σκυριανό άλογο αλλά παράλληλα συνεργαζόμασταν με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς στη Σκύρο και στη Θεσσαλονίκη για να ευαισθητοποιήσουμε  τον κόσμο για τη σημασία αυτής της φυλής και πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην διαμόρφωση της τουριστικής ταυτότητας του νησιού», δήλωσε η Μαρία. «Και παρόλο που δεν είχαμε πολλά χρήματα, στείλαμε δείγματα αίματος στα αμερικανικά πανεπιστήμια για να μπορέσουν να ελέγξουν το DNA και να επιβεβαιώσουν ότι τα άλογα ήταν αρχαίας καταγωγής».

Χρόνια αργότερα, η Μαρία, ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια στη διαχείριση αγροκτημάτων στο Τμήμα Γεωπονίας του Reading University στο Ηνωμένο Βασίλειο, έκανε τη διαχείριση των Σκυριανών αλόγων θέμα της διπλωματικής της εργασίας. Σήμερα υπάρχουν διαφορετικές ομάδες στη Σκύρο οι οποίες υλοποιούν τις ιδέες της και έχουν καταφέρει να σώσουν αρκετά άλογα της φυλής αυτής. «Αυτό το έργο καταναλώνει την ενέργειά σου», είπε η Μαρία. Όταν άρχισε να εργάζεται στη Σκύρο, υπήρχαν λιγότερα από 100 άλογα. Τώρα η φυλή  έχει μεγαλύτερους αριθμούς όχι μόνο στη Σκύρο αλλά επίσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στο νησί της Κέρκυρας.

 

Διδασκαλία στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή

Μετά τις μεταπτυχιακές σπουδές της, η Μαρία εργάστηκε στην Αγγλία για μερικά χρόνια πριν επιστρέψει στη Θεσσαλονίκη για να εργαστεί στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή (Α.Γ.Σ.) και σε άλλες γεωργικές επιχειρήσεις. Εργάστηκε στοΟινοποιείο Τσάνταλη, εφάρμοσε πολιτικές της Ε.Ε. με την εταιρεία Ευρωσούμβουλοι Α.Ε., και έδωσε διαλέξεις σε σεμινάρια και φόρουμ που χρηματοδοτήθηκαν από την Ε.Ε. στη Βόρεια Ελλάδα. Η πρώτη της δουλειά στην Ελλάδα ήταν στην Α.Γ.Σ. σαν συντονίστρια στο «Thessaloniki International Training Program» που στόχευε στην μετάδοση της τεχνογνωσίας στους εκπαιδευτικούς ηγέτες της Αφρικανικής Ηπείρου ώστε να εφαρμόσουν  ένα μοντέλο, όπως της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής στην Αφρική. Στη συνέχεια η Μαρία αποφάσισε να επιστρέψει στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο για να σπουδάσει νομικά. «Ήμουν 34 ετών, παντρεμένη και έγκυος με δίδυμα, και έπρεπε να γράψω εξετάσεις για να πάρω την άδεια δικηγορίας, σε αυτές τις μικρούλες καρέκλες!», είπε. Για δέκα χρόνια εργάστηκε ως ελεύθερη επαγγελματίας δικηγόρος στο συμβολαιογραφείο του πατέρα της.

Η Μαρία έχει περάσει τα τελευταία οκτώ χρόνια διδάσκοντας Αρχές  Δικαίου, Μάνατζμεντ και Μάρκετιγκ στο Perrotis College της ΑΓΣ το οποίο είναι διαπιστευμένο από το Cardiff Metropolitan University. Για το πρόγραμμα Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά, διδάσκει στο πρόγραμμα του Εναλλακτικού Τουρισμού και είναι συντονίστρια των πρότζεκτ των σπουδαστών που στόχο κάθε χρόνο έχουν να προτείνουν μία νέα τουριστική ταυτότητα για μια επιλεγμένη περιοχή της  Ελλάδας. Αυτό το πρόγραμμα δίνει στους φοιτητές την ευκαιρία να εφαρμόσουν στην πράξη αυτό που έχουν μάθει στη διάρκεια δύο εξαμήνων του προγράμματος. Προτείνουν ένα σχέδιο για την αναζωογόνηση του τόπου και την επέκταση της τουριστικής περιόδου, το οποίο παρουσιάζουν στους τοπικούς φορείς και επιχειρηματίες στο τέλος του εαρινού εξαμήνου. Πέρυσι, το πρόγραμμα «υιοθέτησε» το ορεινό χωριό Ελατοχώρι Πιερίας, το οποίο γειτνιάζει με την Κατερίνη και τον Όλυμπο. Φέτος, το πρόγραμμα «υιοθέτησε» την πόλη της Ξάνθης στη Θράκη. Οι σπουδαστές σχεδίασαν και υλοποίησαν ένα διεθνές επαγγελματικό συνέδριο με στόχο την σύνδεση της γαστρονομικής ταυτότητας της Ξάνθης με την σπάνια φυλή της βραχυκερατικής αγελάδας και την ανάδειξη της τελευταίας σε κοινωνικό και πολιτιστικό πόρο. Παράλληλα, προτάθηκαν και επιδείχθηκαν νέες τάσεις του τουρισμού όπως δραματοποιημένη αφήγηση του παρελθόντος της Ξάνθης και κινητικές δραστηριότητες εντός αστικού περιβάλλοντος, με μεγάλη επιτυχία και τα δύο.

«Θα ήθελα να δω το Ελατοχώρι και άλλους προορισμούς να εφαρμόζουν τα σχέδιά μας και να εργαστούν για την εξεύρεση λύσεων», δήλωσε η Μαρία. «Ο τουρισμός είναι σήμερα η κύρια βιομηχανία στην Ελλάδα και αν θέλουμε να αλλάξουμε τις στάσεις των ανθρώπων σχετικά με τον ελληνικό τουρισμό, χρειαζόμαστε εκπαίδευση. Το πρόγραμμα του Εναλλακτικού Τουρισμού δίνει στους σπουδαστές τη σπάνια ευκαιρία να συναντήσουν ανθρώπους σαν αυτούς, να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν συνέργειες, να υλοποιήσουν μαζί συναρπαστικές και καινοτόμες ιδέες. Προέρχονται από όλα τα επιστημονικά υπόβαθρα, αλλά έχουν το ίδιο όνειρο. Θέλω να δω τους σπουδαστές μας να ξεκινούν νέες επιχειρήσεις εδώ στην Ελλάδα ή να προσφέρουν τις εξειδικευμένες γνώσεις τους σε σοβαρές επιχειρήσεις εναλλακτικού τουρισμού».

Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Εναλλακτικού Τουρισμού αλλάζει τη ζωή της Κατερίνας

Γνωρίστε την Κατερίνα

Η Κατερίνα Ζαγκαρέτου 26 ετών, μεγάλωσε στα Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής. Αποφοίτησε από το πρόγραμμα του Εναλλακτικού Τουρισμού που υλοποιείται από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή (Α.Γ.Σ.), στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά». Σήμερα διεξάγει πεζοπορικές εκδρομές περιβαλλοντικού χαρακτήρα για το γραφείο τουρισμού Green Oliver, ένα γραφείο τουρισμού εναλλακτικών – περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. «Και οι δύο γονείς μου αγαπάνε τη δουλειά τους και μου έμαθαν ότι ήταν πολύ σημαντικό να αγαπάς αυτό που το κάνεις», είπε η Κατερίνα. «Θυμάμαι όταν ήμουν μικρή πηγαίναμε με τον πατέρα μου βόλτες στο δάσος και για ψάρεμα. Τον έβλεπα να κινείται πολύ άνετα στη φύση και έτσι απέκτησα μεγάλη εξοικείωση. Ένιωθα ελεύθερη στο δάσος και δεν ήταν τόσο διαφορετικό από την αυλή του σπιτιού μου. Ήθελα να περνώ χρόνο εκτός σπιτιού συνέχεια».

Το 2017, η Κατερίνα αποφοίτησε από τη Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, και συγκεκριμένα από το πενταετούς φοίτησης τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος. «Στην Ελλάδα, ο λόγος του δασολόγου τείνει να μην έχει την αξία που θα έπρεπε και την οποία έχει σε άλλες χώρες, όπου δίνεται περισσότερη έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη και στη δημιουργία μιας καθημερινότητας με ποιότητα. Γι ‘αυτό προσπαθώ με κάθε ευκαιρία να τονίσω τον καθοριστικό ρόλο της επιστήμης αυτής στην επίλυση των σύγχρονων περιβαλλοντικών προβλημάτων αλλά και κοινωνικών προβλημάτων. Το αστικό πράσινο συνδέεται άμεσα με τη ψυχική υγεία μας».

 

Η εμπειρία με το Προγράμμα Εναλλακτικού Τουρισμού

Η Κατερίνα συμμετείχε στον πρώτο κύκλο του προγράμματος Εναλλακτικού Τουρισμού στην Α.Γ.Σ. Το πρόγραμμα διδάσκει το νομικό πλαίσιο που διέπει τις δραστηριότητες του εναλλακτικού τουρισμού, τις σύγχρονες τάσεις των επισκεπτών και προσφέρει πρακτική εκπαίδευση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται μια εμπειρία εναλλακτικού τουρισμού και με το οποίο μπορεί να προσφερθεί ως υπηρεσία στην αγορά. «Ένα από τα πιο πολύτιμα κομμάτια του προγράμματος ήταν ο χρόνος που αφιερώθηκε στην ανταλλαγή ιδεών και γνώσεων μεταξύ των ωφελούμενων», ανέφερε. «Είναι δύσκολο να μπορεί κανείς να εντοπίσει τις δυνατότητες ενός τουριστικού προορισμού και να φέρει σε επαφή τους κατάλληλους ανθρώπους. Αλλά τώρα έχω το υπόβαθρο και τις επαφές που χρειάζομαι για να στήσω μια δική μου εμπειρία εναλλακτικού τουρισμού χρησιμοποιώντας ένα φυσικό πόρο».

Η Κατερίνα και οι υπόλοιποι ωφελούμενοι τους τμήματος ανέλαβαν την περίπτωση του ορεινού χωριού Ελατοχώρι Πιερίας και χρησιμοποίησαν όσα είχαν μάθει για να δημιουργήσουν ένα νέο, ετήσιο τουριστικό προφίλ για την περιοχή εκμεταλλευόμενοι τους φυσικούς πόρους της περιοχής με τον πιο βιώσιμο τρόπο. Δημιούργησαν ομάδες σχετικές με τη γαστρονομία, και το φυσικό περιβάλλον, εικαστικές εκθέσεις, εργαστήρια δημιουργικής απασχόλησης, και δρώμενα που συνδέουν την τοπική κουζινα με την τέχνη. «Συμμετείχα στην ομάδα για το φυσικό περιβάλλον», δήλωσε η Κατερίνα. «Οργανώσαμε μια πεζοπορική δραστηριότητα σε ένα από τα πολλά μονοπάτια της περιοχής με έντονη βιοποικιλότητα και φυσική ομορφιά και εντοπίσαμε φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κουζίνα και στην παραγωγή καλλυντικών και θεραπευτικών προϊόντων».

 

Συνοδός Βουνού

Όταν η Κατερίνα άρχισε τις σπουδές της στη Θεσσαλονίκη το 2011 έγινε μέλος της Ορειβατικής και Αναρριχητικής Λέσχης. Σταδιακά, μέσω των σπουδών της και των ορειβατικών δράσεων, συνειδητοποίησε ότι ήθελε να εργαστεί για την ανάδειξη του φυσικού πλούτου της Ελλάδας και να συνδυάσει την επιστημονική γνώση με τις πεζοπορίες και την άθληση στη φύση. Έτσι μόλις ολοκλήρωσε τη φοίτηση της στο Δημόσιο Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης με την ειδικότητα του Συνοδού Βουνού. «Η Ελλάδα είναι μια ορεινή χώρα με πολύ έντονο ανάγλυφο», είπε. «Νομίζω ότι πάντα θα εντυπωσιάζομαι από το πόσους διαφορετικούς προορισμούς έχει η χώρα μας αναλογικά με την έκτασή της».

Ξεκίνησε να δουλεύει με την ομάδα του γραφείου τουρισμού Green Oliver μετά από μία πεζοπορία το 2018 όπου είχαν την ευκαιρία να γνωριστούν και να συζητήσουν για το χαρακτήρα των εκδρομών που διοργανώνει το γραφείο, που συμφωνούσε και με τη δική της φιλοσοφία. «Πιστεύω ότι αυτό που κάνει το γραφείο τουρισμού Green Οliver να ξεχωρίζει στην αγορά, πέρα από την επιλογή των ιδιαίτερων πεζοπορικών διαδρομών, είναι ο χαρακτήρας των δράσεων· ο στόχος των εκδρομών μας στη φύση δεν είναι πάντα να φτάσουμε σε κάποια κορυφή ή να κάνουμε τα περισσότερα χιλιόμετρα αλλά να αποκομίσουμε τα μέγιστα οφέλη από την επαφή με τη φύση και να επιστρέψουμε στις πιο “πρωτόγονες” μας ρίζες». Στο πλαίσιο του προγράμματος του Εναλλακτικού Τουρισμού, η Κατερίνα εργάστηκε με μια δίμηνη σύμβαση πλήρους απασχόλησης στο γραφείο τουρισμού, η οποία της έδωσε τη δυνατότητα να αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο στην διοργάνωση των υπαίθριων δραστηριοτήτων του γραφείου.

Μια από τις αγαπημένες διαδρομές της Κατερίνας είναι στην οροσειρά των Τζουμέρκων στο Εθνικό Πάρκο Πίνδου, ξεκινώντας από το ορειβατικό καταφύγιο στο χωριό Πράμαντα Ιωαννίνων και καταλήγοντας στην κορυφή Στρογγούλα με υψόμετρο από 2.112 μέτρα. <<Είναι μια αξέχαστη διαδρομή γιατί προσφέρει μια πανοραμική θέα που θα πείσει ακόμα και τους πιο δυσπιστους ότι η Ελλάδα είναι κάτι πολύ περισσότερο από ήλιο και παραλίες>>.

Η Κατερίνα είχε επίσης να πει μερικά πράγματα για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων στην Ελλάδα, η οποία επηρεάζει άμεσα τον εναλλακτικό και πεζοπορικό τουρισμό αφού συνήθως και οι δύο γίνονται σε αγροτικές περιοχές. «Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα αλλά αναλογικά προσφέρει ένα πλήθος φυσικών πόρων προς εκμετάλλευση. Ως αποτέλεσμα, έργα μεγάλης κλίμακας, όπως ισχύει με την περίπτωση των μεταλλείων χρυσού στη Χαλκιδική ή του αιολικού πάρκου στα Άγραφα, με τόσο άμεσες επιπτώσεις στην τροφική αλυσίδα και στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων, εκτελούνται σχετικά κοντά στις κατοικημένες περιοχές και εμποδίζουν την ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού και την προώθηση των τοπικών προϊόντων γεωργίας και κτηνοτροφίας. Δεν λέω ότι η ελληνική ύπαιθρος πρέπει να γίνει μια περιοχή απόλυτης προστασίας, γιατί βιώσιμη ανάπτυξη και κατ΄επέκταση οικονομική πρόοδος υπάρχει όταν εξυπηρετούνται πολλαπλοί σκοποί. Πρέπει όμως να εξετάσουμε τις ανάγκες των κατοίκων, οι οποίοι θα εξυπηρετούνται από την καλή λειτουργία του οικοσυστήματος, στο παρόν και στο μέλλον. Και σε προσωπικό επίπεδο, είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι εμείς οι πεζοπόροι είμαστε οι κύριοι υπεύθυνοι για την εικόνα των τουριστικών προορισμών που αντικρύζουμε. Κατά τη διάρκεια των εκδρομών μας, προσπαθούμε να αφήνουμε το μικρότερο αποτύπωμα στα μονοπάτια και να δημιουργούμε μια φιλοπεριβαλλοντική φιλοσοφία. Καλώς ή κακώς δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα».

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μελισσοκομίας: Εφόδιο για μια ζωή

Γνωρίστε τον Ιωάννη

Ο Ιωάννης Θεοδώρου, 28 ετών, μένει σε ένα δυτικό προάστιο της Λάρισας και έχει δύο κυψέλες με μέλισσες. Είναι ωφελούμενος των εκπαιδευτικών σεμιναρίων μελισσοκομίας που υλοποιήθηκαν από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ) στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» (ΝΓΝΓ). Έχει δύο μικρότερους αδελφούς και ο πατέρας του εργάζεται στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Ο παππούς του καλλιεργούσε ελιές στον Πυργετό, ένα χωριό κοντά στον Όλυμπο. Ο Ιωάννης προτιμά να ζήσει έξω από την πόλη όπου θα μπορεί να έχει άμεση επαφή με το φυσικό περιβάλλον. «Δεν μου αρέσει το γκρίζο της πόλης με τις πολυκατοικίες σαν κλουβιά», είπε. «Ο άνθρωπος που είναι πιο κοντά στη φύση είναι περισσότερο άνθρωπος».

Ο Ιωάννης αποφοίτησε από το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (ΤΕΙ) Θεσσαλίας το 2015 με πτυχίο Διοίκησης Επιχειρήσεων. Ήδη από όταν ήταν στο σχολείο, ανέπτυξε ένα ενδιαφέρον για τη μελισσοκομία και το σπιτικό μέλι. Έκανε κάποια έρευνα στο διαδίκτυο, αλλά τελικά αποφάσισε να περιμένει γιατί δεν γνώριζε κανέναν που θα μπορούσε να τον συμβουλεύσει και επιπλέον χρειαζόταν κεφάλαιο για να ξεκινήσει. «Μου φαινόταν βουνό, πολύ δύσκολο», είπε. Έτσι έκανε πρακτική άσκηση σε ένα λογιστικό γραφείο και προσλήφθηκε ως βοηθός λογιστή, για να μπορεί να εξοικονομήσει αρκετά χρήματα και να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα.

Έγινε μέλος στον Μελισσοκομικό Σύλλογο Λάρισας και συμμετείχε σε ένα συνέδριο που διοργάνωσε στο Εμπορικό Επιμελητήριο τον Απρίλιο του 2018. Εκεί συναντήθηκε με τον κ. Σπύρο, έναν μελισσοκόμο από τον Αμπελώνα, ο οποίος προσφέρθηκε να του διδάξει το επάγγελμα. Ο Ιωάννης επισκεπτόταν τις κυψέλες του μετά τη δουλειά όλα τα Σαββατοκύριακα την άνοιξη και το καλοκαίρι. Έμαθε ότι η άνοιξη ήταν η καλύτερη εποχή για την αγορά μελισσών, ώστε να έχουν αρκετό χρόνο για να χτίσουν τις κυψέλες τους πριν το χειμώνα. Ο κ. Σπύρος του έδωσε δύο από τα δικά του σμήνη μελισσών για να τα βάλει στης κυψέλες που είχε ετοιμάσει και βάψει λευκά με κίτρινο πλαίσιο. Ο Ιωάννης τοποθέτησε τις κυψέλες του δίπλα στις κυψέλες του κ. Σπύρου και έμαθε τι χρειάζονται οι μέλισσες από το άνοιγμα των κυψελών έως το πώς αντιμετωπίζονται ζητήματα όπως η σμηνουργία, όταν δηλ. μια βασίλισσα μαζί με μια ομάδα εργατριών μελισσών εγκαταλείπει την κυψέλη για να ξεκινήσει μια καινούργια αποικία. Με την καθοδήγηση του κ. Σπύρου, ο Ιωάννης πήρε τρία κιλά μέλι ανθέων από τις κυψέλες του το Σεπτέμβριο. «Είχα ξεκινήσει από το μηδέν και μετά από όλο το χρόνο και την προσπάθεια που αφιέρωσα, αισθάνθηκα μεγάλη χαρά και ευτυχία», είπε ο Ιωάννης. «Το μέλι δεν ήταν πολύ, η ποιότητα όμως ήταν πολύ καλή. Μου άρεσε πολύ η γεύση».

 

Συμμετοχή στο Πρόγραμμα Μελισσοκομίας

Ο Ιωάννης ξόδεψε συνολικά 300 ευρώ για τις δύο πρώτες του κυψέλες. Από τότε της έχει μεταφέρει πιο κοντά στο σπίτι του στη Λάρισα, για να μειώσει τα έξοδά του, αφού δεν ακόμα είναι σε θέση να του αφήσουν κέρδος. Επισκέπτεται τις κυψέλες του μία φορά την εβδομάδα το χειμώνα και κάθε μέρα το καλοκαίρι. Διαβάζει βιβλία για τη μελισσοκομία και παρακολουθεί τις νέες εξελίξεις του τομέα στο διαδίκτυο. Σχεδιάζει να προσθέσει δύο ακόμα κυψέλες στις αρχές Μαΐου, αλλά περιμένει περαιτέρω οδηγίες από το σεμινάριο. «Αγόρασα ένα ζευγάρι κυψέλες και βρίσκονται στην αποθήκη μου έτοιμες», είπε. «Ξεκινάω με αργά βήματα γιατί δεν θέλω να κάνω λάθη–θέλω να σιγουρευτώ ότι έχω όλες τις απαραίτητες γνώσεις».

Ο Ιωάννης πληροφορήθηκε για τα εκπαιδευτικά σεμινάρια μέσω του Μελισσοκομικού Συλλόγου και σκέφτηκε ότι θα ήταν μια μεγάλη ευκαιρία. «Αισθάνομαι πολύ τυχερός», είπε. «Ο καθηγητής Χαριζάνης ξέρει τόσα πολλά για τη μελισσοκομία και έγραψε ακόμα και ένα σχετικό βιβλίο! Μαθαίνω τα πάντα για τον μαγικό κόσμο των μελισσών, όπως το πώς εκπέμπουν ένα χημικό σήμα για να μπουν στην κυψέλη και το πώς να μην τις αγχώνεις τις μέλισσες. Ο συνδυασμός θεωρίας και πρακτικής εκπαίδευσης έχει μεγάλη σημασία». Ο Ιωάννης αγαπάει τα αποφθέγματα και ανέφερε ένα που συχνά αποδίδεται στον Άλμπερτ Αϊνστάιν: «Αν η μέλισσα εξαφανιστεί από τη Γης, ο άνθρωπος θα είχε μόνο τέσσερα χρόνια να ζήσει».

Όταν αισθανθεί ότι έχει αποκτήσει αρκετή γνώση, ο Ιωάννης θέλει να προσθέσει κι άλλες κυψέλες και στη συνέχεια να πάρει ένα μελισσοκομικό όχημα ώστε να μπορεί να τις μεταφέρει στο προγονικό χωριό του τον Πυργετό. Σε αυτή την περιοχή συναντάμε μερικά από τα σπανιότερα και τα πιο ασυνήθιστα φυτά στον κόσμο. Σκέφτεται να βάλει κάποιες κυψέλες στον ελαιώνα ή ανάμεσα στις αμυγδαλιές και μέσα στα σχέδιά του είναι να πειραματιστεί με την παραγωγή μελιού από πολλές διαφορετικές καλλιέργειες: καστανιά, λεβάντα, τσάι του βουνού, ρίγανη. Στον Πυργετό, η οικογένειά του έχει ένα πέτρινο αρχοντικό χτισμένο το 1927, όπου ο Ιωάννης περνούσε τα καλοκαίρια όταν ήταν παιδί. Η οικογένειά του έχει διατηρήσει τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής του αρχοντικού. Ονειρεύεται να το μετατρέψει σε έναν πολυχώρο αποτελούμενο από ένα κατάστημα όπου θα μπορεί να πουλάει τα μελισσοκομικά προϊόντα του, ένα χώρο για μελισσοκομικές και γεωργικές εκθέσεις, ένα γραφείο, και ένα συνεδριακό κέντρο για εκδηλώσεις. Τελικά, ελπίζει να φτάσει τις 200 κυψέλες.

«Θέλω η μελισσοκομία να γίνει η πλήρης απασχόληση μου», είπε. «Και επίσης να συνεργαστώ με άλλους μελισσοκόμους στο πρόγραμμα. Νομίζω ότι όλοι έχουμε τον ίδιο στόχο στο μυαλό μας και καθώς το πρόγραμμα προχωράει, ελπίζω ότι θα αναπτύξουμε τις σχέσεις μας». Για να κλείσει τη συνέντευξη, ο Ιωάννης μοιράστηκε ένα από τα αγαπημένα του ρητά του Αθηναίου ρήτορα Δημοσθένη: «Οι μικρές ευκαιρίες είναι συχνά η αρχή μεγάλων και επιτυχημένων εγχειρημάτων».

Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά: Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Μελισσοκομίας 

Γνωρίστε τον Δημήτρη

Ο Δημήτρης Θεοδωράκης, 20 ετών, γεννήθηκε και ζει στη Λάρισα. Είναι ωφελούμενος των εκπαιδευτικών προγραμμάτων μελισσοκομίας που υλοποιούνται από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Γ.Π.Α.) στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά». Είναι κι αυτός αγρότης τρίτης γενιάς και ο πατέρας του καλλιεργούσε μήλα, κεράσια, και κάστανα σε 20 στρέμματα στο χωριό της Αγιάς. «Έχω εργαστεί στα χωράφια με τον πατέρα μου και με έμαθε πολλά για τη γη από όταν ήμουν παιδί», δήλωσε ο Δημήτρης. «Λόγω της σύγχρονης τεχνολογίας, οι νέοι χάνουν επαφή με τη φύση. Δεν μπορούν να ξεχωρίσουν αν ένα μήλο είναι καλό ή όχι». Ο Δημήτρης αποφάσισε να γίνει γεωπόνος για να συνεχίσει το έργο του πατέρα του. Είναι στη δεύτερη του χρονιά στο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Τ.Ε.Ι.) Θεσσαλίας στο Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων.

Ο Δημήτρης και ο πατέρας του προσπαθούν να καλλιεργήσουν νέες ποικιλίες για τις οποίες έμαθε στο Τ.Ε.Ι. γιατί η τιμή των μήλων έχει πέσει τα τελευταία χρόνια. Οι έντονες θερινές και χειμερινές θερμοκρασίες της Λάρισας δημιουργούν επίσης δυσκολίες για τους αγρότες. Το χιόνι παγώνει τα δέντρα και το χαλάζι μπορεί να καταστρέψει μια καλλιέργεια. «Καλλιεργούμε πάνω από 50 χρόνια κεράσια», δήλωσε ο Δημήτρης. «Θέλω επίσης να καλλιεργήσω ξηρούς καρπούς όπως τα καρύδια». Η καλύτερη καλλιέργεια που θεωρεί αυτός είναι τα κάστανα γιατί έχουν καλή τιμή στην αγορά. Οι καστανιές είναι 20 χρονών και μεγαλώνουν στο βουνό με θέα στη θάλασσα. Η οικογένεια καλλιεργεί τις ποικιλίες μήλων Smith και Gala σε ένα ξεχωριστό χωράφι χαμηλότερα. Το παλαιότερο δέντρο είναι 27 χρονών. «Σύντομα πρέπει να το αντικαταστήσουμε με ένα άλλο που θα παράγει μια καλύτερη ποιότητα και ποσότητα μήλων», δήλωσε ο Δημήτρης. «Από το Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο, ο ίδιος και ο πατέρας του εργάζονται ασταμάτητα, μαζεύοντας πρώτα τα κεράσια, μετά τα μήλα, και στο τέλος τα κάστανα. «Είναι πολύ ωραία να δουλεύω στη φύση», δήλωσε ο Δημήτρης. «Με ηρεμεί και δεν σταματάω ποτέ να μαθαίνω».

 

Συμμετοχή στο Πρόγραμμα Μελισσοκομίας

Ο Δημήτρης ανέπτυξε αρχικά το ενδιαφέρον του για τη μελισσοκομία, παρακολουθώντας βίντεο στο διαδίκτυο και μιλώντας με φίλους που εργάζονται ως μελισσοκόμοι. «Μπορείς να δημιουργήσεις πολλά προϊόντα από το μέλι και την πρόπολη», μας είπε. «Όταν καλλιεργείς μήλα, έχεις μόνο μήλα. Οι μέλισσες μπορούν επίσης να βελτιώσουν την ποιότητα των καλλιεργειών μας με την επικονίαση. Σκοπεύω να έχω περίπου τέσσερις κυψέλες ανά στρέμμα».

Ο Δημήτρης άκουσε για τα εκπαιδευτικά σεμινάρια στην μελισσοκομία από έναν γνωστό. Τα σεμινάρια διεξάγονται στην Αβερώφειο Γεωργική Σχολή, η οποία είναι παλαιότερη από το Τ.Ε.Ι. και έχει κυψέλες μελισσών που χρησιμοποιεί το πρόγραμμα για παρουσιάσεις. «Ξεκινήσαμε από το μηδέν: πώς να στήσεις και να βάψεις μια κυψέλη», δήλωσε ο Δημήτρης. Οι 20 συμμετέχοντες πέρασαν το μισό χρόνο στη αίθουσα μαθαίνοντας θεωρία και το άλλο μισό έξω στα χωράφια κάνοντας πρακτική άσκηση. Κάθε ωφελούμενος έλαβε ένα εγχειρίδιο από τον καθηγητή Πασχάλη Χαριζάνη που περιγράφει όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζουν για τη μελισσοκομία καθώς και το τρόπο πρόσβασης σε σημειώσεις, πόρους στο διαδίκτυο, και πάνω από 55 εκπαιδευτικά βίντεο που δημιούργησαν ο ίδιος και το εργαστήριό του. «Όταν μαθαίνεις κάτι νέο, πρέπει να διαβάσεις πολύ. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος», δήλωσε ο Δημήτρης. Έχει ήδη 24 κυψέλες, αλλά περιμένει το επόμενο σεμινάριο πριν πάρει τις μέλισσες. «Πρέπει να αποκτήσεις τη γνώση για να κάνεις κάτι σωστά. Δεν μπορείς να ξεκινήσεις στα τυφλά».

«Το πρώτο πράγμα που θέλω να κάνω είναι να πάρω μέλι από τις κυψέλες μου και να το τελειοποιήσω», δήλωσε ο Δημήτρης. «Στη συνέχεια, με τη βοήθεια της μεγαλύτερης μου αδελφής που ζει στην Αγγλία, θα ήθελα να το πουλήσω στο εξωτερικό. Ο πατέρας μου θα με βοηθήσει με τη φροντίδα των μελισσών. Είμαι ενθουσιασμένος που θα μοιραστώ τις γνώσεις μου μαζί του».

Πρόγραμμα Μελισσοκομίας: Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά

Γνωρίστε την Αναστασία

Η Αναστασία Δημητριάδου, 34 ετών, γεννήθηκε στην Ορεστιάδα του Έβρου και ζει στη Λάρισα. Είναι ωφελούμενη των εκπαιδευτικών σεμιναρίων μελισσοκομίας που υλοποιούνται από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Γ.Π.Α.) στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά». Φοίτησε στο λύκειο της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής τις δύο πρώτες τάξεις και αποφοίτησε από το 1ο Λύκειο Ορεστιάδας. Στη συνέχεια σπούδασε Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων και Επιχειρήσεων Φιλοξενίας στο Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (T.E.I.) Θεσσαλονίκης. Μετά την αποφοίτησή της, επέστρεψε στην Ορεστιάδα για να εργαστεί στο ξενοδοχείο της οικογένειάς της. Τον Ιούνιο του 2017, μετακόμισε στη Λάρισα όταν ο σύζυγός της, αστυνομικός από την Λάρισα, μετατέθηκε στη γενέτειρά του.

 

Συμμετοχή στο Πρόγραμμα Μελισσοκομίας

«Όταν ξεκίνησα, δεν ήξερα τίποτα για τη μελισσοκομία», ανέφερε η Αναστασία. «Δεν θα μπορούσα να ξεχωρίσω μια μέλισσα από μια σφήκα!» Απέκτησε ενδιαφέρον για τα φυσικά προϊόντα μεγαλώνοντας τα παιδιά της, μια κόρη, σήμερα 9 ετών, και έναν γιο, 5 ετών. «Ανακάλυψα ότι τα καλύτερα προϊόντα για τα παιδιά είναι τα φυσικά, και γι΄αυτό ασχολήθηκα με τη μελισσοκομία», είπε. «Η πρόπολη, ο βασιλικός πολτός και το μέλι είναι σαν φυσικά φάρμακα. Θέλω να φτιάξω διάφορα προϊόντα από τα μελισσοκομικά προϊόντα και για εμπορική δραστηριότητα αλλά και για την οικογένειά μου. Ελπίζω αυτό να γίνει για μένα μια επαγγελματική δραστηριότητα πλήρους απασχόλησής».

 

Λεπτομέριες για το μελισσοκομικό πρόγραμμα

Η Αναστασία ανακάλυψε το μελισσοκομικό πρόγραμμα μέσω μιας ομάδας Facebook για τους μελισσοκόμους στη Λάρισα. «Ήταν μοιραίο», είπε. «Όταν αποφάσισα ότι ήθελα να ασχοληθώ με την μελισσοκομία, ήρθε το σεμινάριο». Το πρώτο τετραήμερο σεμινάριο, που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο από τις 9.00 έως τις 14.00 κάθε μέρα, δίδαξε στην Αναστασία και στους άλλους συμμετέχοντες τα βασικά της μελισσοκομίας, όπως πώς να κατασκευάζει και να βάφει μια κυψέλη ώστε να διαρκεί 40-50 χρόνια. Οι 20 συμμετέχοντες πέρασαν το μισό χρόνο στη αίθουσα μαθαίνοντας θεωρία και τον άλλο μισό έξω στη φυση κάνοντας πρακτική άσκηση. Είχαν επίσης την ευκαιρία να συναντήσουν μερικούς επαγγελματίες μελισσοκόμους από τη Λάρισα. «Ήταν τόσο χρήσιμο που μας καθοδηγούσαν ο καθηγητής Πασχάλης Χαριζάνης και ο Δημήτρης Μαυρονάσιος σε κάθε βήμα από την αρχή», ανέφερε η Αναστασία. «Δεν ήθελα να τελειώσει το σεμινάριο!»

Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες δεν έχουν ακόμα τις δικές τους κυψέλες, αν και μερικοί διαθέτουν οικογενειακό υπόβαθρο στη μελισσοκομία. Κάθε ωφελούμενος έλαβε ένα εγχειρίδιο από τον κ. Χαριζάνη που περιγράφει όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζουν για τη μελισσοκομία καθώς και τον τρόπο πρόσβασης σε σημειώσεις, πόρους στο διαδίκτυο, και πάνω από 55 εκπαιδευτικά βίντεο που έχει δημιουργήσει ο ίδιος και το εργαστήριό του. «Διαβάζω συνεχώς», ανέφερε η Αναστασία. «Αλλά η ζωή των μελισσών είναι τόσο ενδιαφέρουσα που θέλω να μάθω τα πάντα». Μου είπε πως ακόμα και το τσίμπημα μιας μέλισσας έχει οφέλη για την υγεία και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ορισμένες θεραπείες σε ασθενείς με προβλήματα κυκλοφορίας του αίματος. «Δεν φοβάμαι ότι θα με τσιμπήσουν», είπε. «Η βασίλισσα απελευθερώνει μια φερομόνη που κάνει όλες τις εργάτριες να συγκεντρώνονται γύρω της, και αν αλείψετε αυτή τη φερομόνη επάνω σας, οι μέλισσες θα σας περικυκλώσουν. Είναι συγκλονιστικό. Αυτό το φοβάμαι, διαφορετικά δεν έχω πρόβλημα».

 

Η αγάπη για τη μελισσοκομία

Μετά το πρώτο σεμινάριο, έδειξε στα παιδιά και τον σύζυγό της ένα από τα βίντεο με τις μέλισσες. «Ο γιος μου ήταν γοητευμένος», είπε. «Νομίζω ότι η μελισσοκομία είναι κάτι που μπορώ να διδάξω στα παιδιά μου, κάτι που μπορούμε να κάνουμε όλοι μαζί, όπως και ο Δημήτρης διδάχτηκε μελισσοκομία από τον πατέρα και τον παππού του». Μετά το σεμινάριο του Μαρτίου, η Αναστασία θα αγοράσει τις πρώτες δύο κυψέλες της. «Ο σύζυγός μου και εγώ βρήκαμε το ιδανικό μέρος για να κρατήσω τις κυψέλες μου. Είναι στο χωριό, όχι μακριά από το σπίτι μας, σε ένα μέρος που περιβάλλεται από δέντρα», είπε. «Ο σύζυγός μου θέλει να αγοράσει τώρα τις κυψέλες, αλλά εγώ προτιμώ να περιμένω μέχρι το επόμενο σεμινάριο για να βεβαιωθώ ότι έχω όλες τις πληροφορίες που χρειάζομαι για να ξεκινήσω. Τα παιδιά μου δίνουν τις ιδέες τους για το χρώμα που τους αρέσει να βάψουμε τις κυψέλες. Είναι μια οικογενειακή προσπάθεια».

“Ο Φάρος του Κόσμου” ενώνεται με το Πρόγραμμα Εναλλακτικού Τουρισμού

Γνωρίστε τον Πατέρα Αθηναγόρα Λουκατάρη

Ο πατέρας Αθηναγόρας Λουκατάρης, 41 ετών, γεννήθηκε στο Επταπύργιο της Θεσσαλονίκης. Σπούδασε στην Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή Θεσσαλονίκης και στο τμήμα θεολογίας της Θεολογικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Το 2004 χειροτονήθηκε Αρχιμανδρίτης από τον τότε Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Διονύσιο. Ένα χρόνο αργότερα, με την προτροπή και ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα, ίδρυσε το Κέντρο Νεολαίας «Φάρος του Κόσμου» στην περιοχή Δενδροποτάμου Θεσσαλονίκης. 

Βρίσκεται στη δυτική περιοχή της πόλης, το Δενδροπόταμο, το μεγαλύτερο γκέτο στη βόρεια Ελλάδα, το οποίο φιλοξενεί πολλές οικογένειες Ρομά. Ο “Φάρος του Κόσμου” λειτουργεί ως κέντρο ημέρας για τα παιδιά στη γειτονιά, αφιερωμένο στην προστασία και δημιουργική απασχόληση των ανηλίκων. Το κέντρο προσφέρει πολλές διαφορετικές δραστηριότητες: ρομποτική, μουσική, δημιουργική γραφή, μπάσκετ, κολύμπι, ζωγραφική, κηπουρική, φωτογραφία, χορός. Χρησιμεύει επίσης ως φροντιστήριο, προσφέροντας μαθήματα ξένων γλωσσών, ενισχυτική διδασκαλία σε παιδιά, ζεστά γεύματα και μερικές ιατρικές υπηρεσίες. Ο Φάρος του κόσμου βρίσκεται διαρκώς δίπλα σε όλους όσους τον έχουν ανάγκη και φωτίζει τον δρόμο προς την ανάπτυξη και την εξέλιξη.

Την τελευταία δεκαετία, ο “Φάρος του Κόσμου” επίσης προετοίμασε τα παιδιά του να παρακολουθήσουν σχολεία σε άλλες γειτονιές. Τα παιδιά από το κέντρο παρακολούθησαν τα μαθήματα σε δημοτικά και γυμνάσια στον Εύοσμο, και στη συνέχεια στο Κολλέγιο Ανατόλια ή το New York College. Τα τελευταία πέντε χρόνια, ο “Φάρος του Κόσμου” έχει στείλει πάνω από 450 παιδιά Ρομά στο σχολείο και έχει λάβει αναγνώριση από το «Συμβούλιο της Ευρώπης» και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ της ΗΠΑ.

Γνωρίστε τον Βασίλη

Ο Βασίλης Ισμαήλογλου, 22 ετών, έχει ρουμανική μουσουλμανική καταγωγή. Γεννήθηκε στην Ξάνθη και μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη όταν ήταν 12 ετών. Ολοκλήρωσε την εννιάμηνη στρατιωτική θητεία πρώτα στην Αθήνα και στη συνέχεια στην Κύπρο. Ήταν 19 όταν τελείωσε τη θητεία του και συναντήθηκε με τον πατέρα Αθηναγόρα. Ο Αθηναγόρας, στενός φίλος της νονάς του Βασίλη, υπήρξε μέντορας για το νεαρό Βασίλη, που έτσι ήρθε να ζήσει στο “Φάρο του Κόσμου” μαζί με άλλα 16 παιδιά που αποτελούν την στενή οικογένεια του Φάρου. «Έχω μάθει πολλά από αυτόν τον άνθρωπο», δήλωσε ο Βασίλης. «Δεν μπορώ να το εκφράσω με λόγια.» Ο Βασίλης βοηθάει στο “Φάρο του Κόσμου”. Είναι στο δεύτερο έτος του λυκείου, όπου ασχολείται με τη μηχανολογία: αυτοκίνητα, μοτοσυκλέτες, οτιδήποτε σχετίζεται με μηχανήματα. Έχει δύο χρόνια ακόμα για να τελειώσει τις σπουδές του στο λύκειο και μετά σχεδιάζει να συμμετέχει στις Πανελλήνιες εξετάσεις. 

 

Συμμετοχή στο Πρόγραμμα του Εναλλακτικού Τουρισμού

Ο Βασίλης συμμετέχει τώρα στον δεύτερο κύκλο του προγράμματος του Εναλλακτικού Τουρισμού που υλοποιείται από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή, στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά». Ο πατέρας Αθηναγόρας τον ενθάρρυνε να υποβάλει αίτηση. Και ενώ μπορεί να είναι ένας από τους μεγαλύτερους στο “Φάρο του Κόσμου”, είναι ένας από τους νεότερους στο πρόγραμμα του Εναλλακτικού Τουρισμού. «Υπάρχουν τόσοι ενδιαφέροντες άνθρωποι στο πρόγραμμα: δασοκόμοι, δικηγόροι», δήλωσε ο Βασίλης. «Έκανα πολλούς νέους φίλους από το πρόγραμμα και μαθαίνω πολλά από αυτούς».

«Από την αρχή του προγράμματος είναι συνεπέστατος στην παρακολούθηση των μαθημάτων του και καταβάλει φιλότιμες προσπάθειες να ανταποκριθεί στα τυπικά σπουδαστικά του καθήκοντα», δήλωσε η Χριστίνα Αρχοντή, εισηγήτρια του προγράμματος. «Κέρδισε από την αρχή τη συμπάθεια, την εμπιστοσύνη και τη φιλία αρκετών συμφοιτητών του και η ένταξή του στο κοινωνικό και μαθησιακό περιβάλλον του τμήματος υπήρξε απολύτως ομαλή».

Φέτος, οι εκπαιδευόμενοι αποφάσισαν να υιοθετήσουν την πόλη της Ξάνθης για τις προσπάθειές της αλλαγής του τουριστικού προφίλ της. Σε συνεργασία με εξειδικευμένους ειδικούς και νέους από την Ξάνθη, θα σχεδιάσουν ένα ολιστικό τουριστικό προϊόν που θα συνδυάζει το πολυπολιτισμικό μωσαϊκό της Ξάνθης με τη μοναδική φυσική ομορφιά και τη πολυδιάστατη κουζίνα που βασίζεται στη σπάνια βραχυκερατική φυλή των βοοειδών της περιοχής. Ο Βασίλης είναι μέλος της γαστρονομικής ομάδας και κάνει έρευνα για τα εδέσματα της Ξάνθης, την ιστορία της πόλης, και τι αρέσει στους ανθρώπους να τρώνε με σκοπό να προτείνει διαφορετικές συνταγές, ανάμεσα σε αυτές και συνταγές με βοδινό. «Αρχικά ήταν μου δύσκολο να επιστρέψω στην Ξάνθη γιατί έφυγα όταν ήμουν πολύ μικρός», είπε ο Βασίλης. «Αλλά τώρα είναι λίγο πιο εύκολο, και αισθάνομαι ευγνώμων».

Τσάι του βουνού σε κάψουλες: Καινοτομία στον αγροδιατροφικό τομέα

Γνωρίστε τον Τάσο

Ο Τάσος Χριστόπουλος, 27 ετών, και νιόπαντρος, ζει στη Βρύναινα Αλμυρού, ένα χωριό με 250 μόνιμους κατοίκους 60 χιλιόμετρα από τον Βόλο. Ο Τάσος παράγει παραδοσιακό ελληνικό τσάι του βουνού (Sideritis raeseri). Η οικογένειά του έχει επίσης 50 αγελάδες ελευθέρας βοσκής, 300 κατσίκες ελευθέρας βοσκής, και 400 πρόβατα που παραμένουν μέσα στο στάβλο όλο το χρόνο και εκτρέφονται με τον παραδοσιακό τρόπο. Οι δύο γονείς του και οι γονείς της μητέρας του είναι αγρότες και όλη η οικογένεια εργάζεται μαζί στα χωράφια. «Έχουμε 40 χρόνια εμπειρίας με το τσάι και με τα ζώα. Βοηθούσα στα χωράφια και τα ζώα από όταν ήμουν μικρός», δήλωσε ο Τάσος. «Αφού τελείωσα το επαγγελματικό λύκειο και τη στρατιωτική μου θητεία, ξεκίνησα να δουλεύω στα χωράφια». Έχει 15 στρέμματα στο όρος Όθρυς και νοικιάζει επιπλέον 5 στρέμματα. Σήμερα προετοιμάζει 11 βιολογικά στρέμματα στα 1100 μέτρα, ενώ τα μη βιολογικά στρέμματα βρίσκονται στα 600 μέτρα. Η όλη διαδικασία παραγωγής γίνεται με το χέρι· το σκάλισμα τρεις φορές το χρόνο, η συγκομιδή περίπου από τις 20 Μαΐου έως τις 20 Ιουνίου, και η ξήρανση του τσαγιού σε μια αποθήκη. Πουλούν το τσάι τους σε έναν έμπορο, το γάλα τους σε ένα τυροκομείο, και το κρέας τους σε ένα κρεοπωλείο στον Αλμυρό.

 

Συμμετοχή στο Πρόγραμμα των Φαρμακευτικών και Αρωματικών Φυτών

Ο Τάσος έμαθε για το πρόγραμμα των Φαρμακευτικών και Αρωματικών Φυτών από το συντονιστή μιας σειράς σεμιναρίων για νέους αγρότες. Από τους 20 παραγωγούς τσαγιού της Βρύναινας Αλμυρού που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, γνώριζε από πριν μόνο δύο. Ο ένας ήταν ο Χρήστος Μυλωνάς, που τα χωράφια τους γειτονεύουν. «Ένα σημαντικό μάθημα που έμαθα πέρσι ήταν το πώς να αναπαράγεις το τσάι από τους σπόρους αντί να κόψεις ένα κομμάτι από το ώριμο φυτό. Κάθε τέσσερα ή πέντε χρόνια, η καλλιέργεια πρέπει να ανανεώνεται. Τη δεύτερη και την τρίτη χρονιά έχουν τις μεγαλύτερες αποδόσεις, και μετά, η απόδοση μειώνεται».

 

Παραγωγή τσαγιού και αρωματικών φυτών σε κάψουλες

Από τους 20 παραγωγούς της περιοχής, ο Τάσος και ο Χρήστος ήταν δύο από τους πέντε που επιλέχθηκαν για να συνεχίσουν στη δεύτερη φάση του προγράμματος, όπου θα λάβουν ανώτερη εκπαίδευση για να μετατρέψουν το τσάι τους σε ένα καινοτόμο προϊόν που μπορούν να προωθήσουν στην αγορά. Σκοπεύουν να παράγουν κάψουλες με ειδικά μείγματα τσαγιού του βουνού και άλλων τοπικών αρωματικών βοτάνων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μια μηχανή εσπρέσο. Σήμερα πειραματίζονται με διάφορους συνδυασμούς τσαγιού βουνού με μέντα, χαμομήλι, και άλλα αρωματικά υλικά από τη Βρύναινα Αλμυρού. «Η δεύτερη φάση φαίνεται πιο δύσκολη, αλλά έχουμε μια υπέροχη ομάδα και νομίζω ότι θα πάμε καλά», δήλωσε ο Τάσος. 

Ως αποτέλεσμα της συμμετοχής του στο πρόγραμμα, ο Τάσος έχει επίσης έρθει σε επαφή με εκπροσώπους της APIVITA, μιας εταιρείας που παράγει φυσικά καλλυντικά από βιολογικά ελληνικά προϊόντα και ενδιαφέρεται να αγοράσει το τσάι του. «Η APIVITA θέλει βιολογικό τσάι, το οποίο πρέπει να καλλιεργηθεί φυσικά χωρίς λιπάσματα ή πρόσθετα», είπε. «Αλλάζω τα χωράφια μου για να μπορέσουμε να συνεργαστούμε. Η διαδικασία διαρκεί τρία χρόνια, και φέτος θα είναι το δεύτερο».

«Ο Τάσος έχει καταβάλει αξιέπαινη προσπάθεια για να εισέλθει στη βιολογική γεωργία», δήλωσε η Φάλια Οικονόμου, διευθύντρια του Προγράμματος των Φαρμακευτικών και Αρωματικών Φυτών στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Τώρα βρήκε μια είσοδο στην αγορά».

«Θα ήθελα να έχω μια σταθερή παραγωγή και να μπορώ να πουλάω το τσάι μου σε καλή τιμή», δήλωσε ο Τάσος. «Είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων για όλα αυτά που μου έδωσε το πρόγραμμα. Έχω μάθει πολλά νέα πράγματα και οι καθηγητές και οι συνεργάτες μου είναι υπέροχοι. Ελπίζω να συνεχίσω να δουλεύω μαζί τους».

 

“Υιοθετώντας μικρά οικογενειακά αγροκτήματα”: καλλιέργεια των σταφυλιών

Θεσσαλονίκη, Ελλάδα – Οι ομάδες επιτραπέζιων σταφυλιών από το έργο «Υιοθετώντας μικρά οικογενειακά αγροκτήματα» το οποίο υλοποιείται από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή (Α.Γ.Σ.) στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά», έχουν αναγνωριστεί από την Ε.Ε. για τα εξαιρετικά τους επιτεύγματα. Επιλέχθηκαν από την Smart Specialization Platform (Πλατφόρμα Έξυπνης Εξειδίκευσης) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως σημείο εφαρμογής για να δείξουν σε άλλα κράτη μέλη τον τρόπο καλλιέργειας των σταφυλιών με τη χρήση της έξυπνης τεχνολογίας και να δημιουργήσουν ένα πρωτόκολλο για την επόμενη δεκαετία.

Καλλιέργεια σταφυλιών: Η διαδικασία

Οι ομάδες δημιουργούν ένα ολοκληρωμένο σύστημα που θα παρακολουθεί με ακρίβεια την καλλιέργεια, τη συγκομιδή, την επεξεργασία και τη μεταφορά επιτραπέζιων σταφυλιών, έτσι ώστε οι αγρότες και οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου τροφίμων (σούπερ μάρκετ) στα οποία πουλάνε τα προϊόντα τους θα γνωρίζουν όσο το δυνατόν καλύτερα τον τρόπο καλλιέργειάς τους. «Χρησιμοποιούμε αισθητήρες για να παρακολουθούμε και να καταγράφουμε όλα τα μετρήσιμα στοιχεία στα αμπέλια κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Χρησιμοποιούμε μετεωρολογικούς σταθμούς για την πρόβλεψη των καιρικών συνθηκών, των παρασίτων, και των ασθενειών, την ανάλυση του εδάφους για να ελέγξουμε το εδαφικό υπόστρωμα και τα θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για την επόμενη περίοδο, φωτονικές τεχνολογίες για τον έλεγχο της χλωροφύλλης και των θρεπτικών ουσιών στα φύλλα και της υγείας και της γλυκύτητας των σταφυλιών χωρίς να καταστρέφονται οι ρώγες» δήλωσε ο Ηλίας Κάλφας, υπεύθυνος του έργου. «Τώρα προχωράμε σε ένα σύστημα παρακολούθησης της αποθήκευσης και μεταφοράς από τα χωράφια στον τελικό αγοραστή (αισθητήρες σε φορτηγά μεταφοράς, κεραίες χαμηλής ακτινοβολίας). Θέλουμε ο αγοραστής να είναι σε θέση να βλέπει ακριβώς πώς καλλιεργούνται τα σταφύλια και συγχρόνως να γνωρίζει το όνομα του αγρότη και να βλέπει το πρόσωπό του. Εάν οι αγοραστές σε εμπιστεύονται, θα προχωρήσουν σε εμπορικές συναλλαγές μαζί σου. Πιστεύω ότι σε δύο τρία χρόνια, όλες οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ θα ζητήσουν αυτό το επίπεδο ακρίβειας και ιχνηλασιμότητας».

 

Παραγωγή σταφυλιών: Συνεργασία των αγροτών

Το έργο ενθαρρύνει τους αγρότες να συνεργάζονται μεταξύ τους και έχει ήδη δημιουργήσει δύο επίσημα αναγνωρισμένες ομάδες αγροτών στα επιτραπέζια σταφύλια. «Οι ομάδες δημιουργούν μια κοινή επιχείρηση και συγχωνεύουν τις δραστηριότητές τους», δήλωσε ο Ηλίας. «Παράγουν και πωλούν τα προϊόντα από κοινού, εκδίδουν τιμολόγια, μοιράζονται τα κέρδη και τις ζημίες. Αυτό βοηθά στην αύξηση της ποιότητας του προϊόντος, γιατί, αν έχετε έναν κακό αγρότη, όλοι μοιράζονται τις ζημίες». Η συνεργασία βοηθά τις ομάδες να συμμετέχουν σε χρηματοδοτούμενα προγράμματα επενδύσεων αποκτώντας έτσι τις απαραίτητες εγκαταστάσεις αποθήκευσης και συσκευασίας και ενισχύοντας τις προσπάθειες προώθησης των προϊόντων τους. Επίσης, μοιράζονται το επενδυτικό κόστος και μπορούν να προσελκύσουν μεγαλύτερους πελάτες. «Αν δεν είσαι ομάδα, δεν έχεις δύναμη γιατί δεν θα είσαι σε θέση να παραδώσεις τις ποσότητες που χρειάζονται οι αγορές», δήλωσε ο Γιώργος Παπαδόπουλος, μέντορας του έργου που καλλιεργεί την ποικιλία άσπερμων σταφυλιών Crimson Seedless στο Κιλκίς. «Έχω μια σύμβαση με μια πολύ μεγάλη εταιρεία από το Ηνωμένο Βασίλειο που ονομάζεται Jupiter. Θέλουν ένα φορτηγό σταφυλιών την ημέρα, 25 τόνους. Για να παραδώσω αυτήν την ποσότητα, χρειάζομαι 4.000 στρέμματα (400 εκτάρια). Προτιμούμε να έχουμε νέους αγρότες σε αυτές τις ομάδες γιατί είναι ανοιχτοί στη μάθηση. Βλέπουν τα αποτελέσματα από το πρώτο έτος και είναι πρόθυμοι να εξελιχθούν μαζί μας». 

 

Ο τομέας επιτραπέζιων σταφυλιών στην Ελλάδα

«Ο τομέας επιτραπέζιων σταφυλιών είναι ένας πολλά υποσχόμενος τομέας που είχε παραμεληθεί τις προηγούμενες δεκαετίες. Η οινοπαραγωγική βιομηχανία είναι περισσότερο ή λιγότερο καθετοποιημένη αγορά, αλλά τα επιτραπέζια σταφύλια προσφέρουν περισσότερα κέρδη και πιστεύουμε ότι ο τομέας θα αυξηθεί πολύ τα επόμενα χρόνια», δήλωσε ο Ηλίας. «Με μόνο 20 στρέμματα (2 εκτάρια) επιτραπέζιων σταφυλιών, μπορείς να κερδίσεις 30.000 ευρώ», δήλωσε ο Γιώργος. «Ποια άλλη γεωργική παραγωγή στην Ελλάδα μπορεί να σε προσφέρει ένα τέτοιο εισόδημα;»

Το έργο επιδιώκει επίσης να στηρίξει τις αγροτικές κοινότητες της Ελλάδας. «Με τη βοήθεια του έργου, πολλοί από τους αγρότες έχουν δημιουργήσει δεσμευτικές σχέσεις μεταξύ τους που θα διαρκέσουν για δεκαετίες», δήλωσε ο Ηλίας. «Η επιτυχία των ωφελουμένων θα έχει θετική επίδραση στους γύρω τους και ελπίζουμε ότι θα μοιραστούν τις γνώσεις τους με τις μελλοντικές γενιές». Για παράδειγμα, ο Γιώργος Παπαναστασίου είναι γεωπόνος που συνεργάζεται με την ΑΓΣ. Είναι επιστήμονας, αλλά και αγρότης. Ανεξάρτητα από τα πόσα πτυχία διαθέτει ο Γιώργος, θα είναι πάντοτε το αγόρι που γνώριζαν όλοι στο χωριό. Αυτό που μεγάλωσε ανάμεσά τους, που καλλιέργησε και καλλιεργεί με την οικογένειά του αμπέλια που πλέον όμως είναι πτυχιούχος γεωπόνος και μπορεί να προσφέρει πολλά στον τόπο του θέτοντας τις γνώσεις που πλέον έχει στην υπηρεσία της τοπικής κοινωνίας. Γι’ αυτό προσπαθούμε να συνεργαστούμε με ανθρώπους από τις διάφορες περιοχές που επισκεπτόμαστε. Προσπαθούμε να αφήσουμε πίσω μας κάποιους από αυτούς τους ανθρώπους, να δημιουργήσουμε τοπικούς υποστηρικτές».